САД денес соопштија дека се блиску до договор за ретки минерали во Украина потребни за да се компензира Вашингтон за муницијата вредна повеќе од 100 милијарди долари што ја испрати во Киев за да се одбрани од тригодишната руска агресивна војна.
„Ние сме многу блиску до финишот“, им рече на новинарите портпаролката на Белата куќа Каролин Левит.
Во Киев, украинскиот претседател Володимир Зеленски на прес-конференција рече дека рамката на економскиот договор е завршена, но дека безбедносните гаранции на САД за Украина што владата во Киев ги смета за витални допрва треба да се решат.
Се очекува Зеленски в петок да го посети Вашингтон на разговори со претседателот Доналд Трамп, кој долго време изразува скептицизам за континуираната воена поддршка на САД за Украина.
Во последниве недели, тој одби да каже дека сака Украина да ја добие војната и иницираше разговори со рускиот претседател Владимир Путин, без учество на Киев, за да се реши конфликтот што започна со руската инвазија пред три години оваа недела.
Трамп вчера за Зеленски рече: „Секако, во ред е со мене ако тој сака“ да ја посети Белата куќа. „Тој би сакал да го потпише [економскиот договор] заедно со мене. Јас го разбирам тоа. Тоа е голема работа.”
Трамп го нарече Зеленски диктатор, без да го обвини Путин за инвазијата.
Американскиот лидер рече дека е особено згрозен што неговиот претходник, поранешниот претседател Џо Бајден, се согласил за воена помош на Украина без никаква одредба дека Украина ќе ги врати трошоците.
Бајден ја предводеше коалицијата на западните сојузници во обезбедувањето воена помош за борба против руската агресија без испраќање свои војници да се борат заедно со украинските сили.
Зеленски вели дека американската воена помош била грант, а не заем што требало да се врати.
Зеленски рече дека очекува да има широки суштински дискусии со Трамп.
„Сакам да се координирам со САД“, рече Зеленски.
Украинскиот лидер рече дека сака да знае дали САД планираат да ја прекинат воената помош и, ако е така, дали Украина ќе може да купува оружје директно од САД.
Претходно, украинскиот премиер Денис Шмихал изјави за јавниот телевизиски канал на земјата дека Украина и САД постигнале прелиминарен договор за широкиот договор за минерали и дека тој ќе биде потпишан.
Прелиминарниот договор ги утврдува условите на инвестицискиот фонд за обнова на Украина, рече Шмихал.
Според условите на договорот, планот би вклучувал инвестирање на 50 отсто од приходите од минералите, нафтата и гасот на Украина за да се создаде „стабилна и економски просперитетна Украина“ доколку војната заврши, а половина во фонд под контрола на САД.
„Њујорк тајмс“ објави дека економскиот договор вклучува дел во кој се вели дека САД „ги поддржуваат напорите на Украина да добие безбедносни гаранции потребни за воспоставување траен мир“, но не наведува детали за тоа што би можело да значи.
Британскиот премиер Кир Стармер ќе се состане со Трамп во Вашингтон за да ја разјасни европската иницијатива за мировни сили од 30.000 лица за спроведување на рускиот прекин на огнот со Украина, доколку може да се постигне такво примирје, иако не се закажани мировни преговори.
Европските лидери рекоа дека мировните сили ќе бараат од САД поддршка.
Трамп не ги обврза САД на таков план.
Некои информации во текстот се од АП, Франс-прес и Ројтерс
