Додека НАТО се подготвува за тридневен Самит во Вашингтон да го прослави својот 75-ти роденден, Алијансата ја зајакнува својата поддршка за Украина во тековната војна со Русија.
За време на прес-конференцијата со неколку новинари во неделата, на која тема беше Самитот, генералниот секретар на НАТО Јенс Столтенберг, рече дека сите членки на НАТО сакаат мир, а тоа може да се постигне ако рускиот претседател Владимир Путин разбере дека не може да победи на бојното поле.
„Најбрзиот начин да се заврши оваа војна е да се изгуби војната“, рече тој. „Но, тоа нема да донесе мир. Тоа ќе донесе окупација“.
Столтенберг ги наведе клучните мерки што НАТО ќе ги преземе, вклучително и формирање на посебна команда во Германија, засилена финансиска и воена помош и билатерални безбедносни договори.
Столтенберг ги нагласи овие иницијативи додека се осврна на комплексноста на потенцијалното членство на Украина во НАТО и обединетиот фронт на Алијансата против руската агресија.
Прецизниот јазик на конечниот договор на Самитот во врска со членството на Украина во НАТО се` уште се преговара, рече тој.
Во април, Столтенберг рече дека Алијансата не очекува да ѝ понуди на Украина членство во НАТО за време на Самитот, туку „мост“ до членството.
На Самитот, тој „мост“ ќе опфати пет суштински компоненти:
Команда за безбедносна помош: НАТО формира нова команда во Германија, со логистички центри во Источна Европа, за да ја координира меѓународната безбедносна помош за Украина. Според Столтенберг, ова ќе вклучува 700 лица, предводени од генерал на НАТО со три ѕвезди. Столтенберг рече дека има разлики меѓу сојузниците за „пристапот или видовите на оружје за достава на Украина“. Тие разлики создаваат бирократски доцнења, а целта е испораката да биде побрза и полесна. „Оваа нова команда ќе има многу силен мандат, така што нема да има потреба од консензус за секоја испорака“, рече тој.
Финансиска заложба: Од февруари 2022 година, сојузниците на НАТО обезбедуваат околу 43 милијарди долари годишно воена поддршка за Украина. Се очекува претстојниот самит да ја продолжи оваа заложба за уште една година, поставувајќи основа за идна поддршка.
Непосредна испорака на оружје: На самитот се очекуваат најави за испорака на повеќе оружје и муниција, особено системи за противвоздушна одбрана, за да се зајакне одбраната на Украина. Иако генералниот секретар не понуди детали, висок американски функционер посочи дека може да се очекуваат најави од сојузниците на НАТО оваа недела во врска со обезбедувањето авиони Ф-16 за Украина.
Билатерални безбедносни договори: Дваесет сојузници на НАТО ќе потпишат билатерални безбедносни договори со Украина до почетокот на самитот, нудејќи дополнителни безбедносни гаранции и зајакнување на заедничките одбранбени напори.
Интероперабилност: Во тек се напори за усогласување на украинските вооружени сили со стандардите на НАТО, вклучително и заеднички центар за обука во Полска и програми за воени набавки и набавки.
Унгарија нема да учествува или попречува
Столтенберг се осврна на загриженоста за ставот на Унгарија за руската војна во Украина и нејзиниот потенцијал да ги блокира одлуките на НАТО. Тој раскажа за неодамнешната посета на Будимпешта, каде што обезбеди договор со премиерот Виктор Орбан, со кој се осигура дека Унгарија нема да ги опструира предложените мерки за поддршка за Украина.
Будимпешта нема да учествува во новата команда на НАТО за безбедносна помош за Украина, но ќе ги исполни другите обврски од НАТО и ќе придонесе за заедничкиот буџет, рече Столтенберг.
Генералниот секретар ги истакна различните ангажмани на НАТО со Москва дури и по почетокот на целосната инвазија на Украина.
Тој го истакна неодамнешниот разговор меѓу американскиот секретар за одбрана Лојд Остин и рускиот министер за одбрана Сергеј Шојгу, нагласувајќи ја рутинската природа на таквите контакти.
Столтенберг рече дека НАТО мора да функционира кохезивно во развојот на нови одбранбени стратегии, нагласувајќи го единството и покрај различните перспективи, како оние што ги претставуваат лидерите како Орбан.
Идни односи со САД
Столтенберг е уверен дека САД ќе продолжат да бидат верен сојузник на НАТО без оглед на идните изборни резултати, припишувајќи ги минатите критики од поранешниот претседател Доналд Трамп првенствено на прашањата за трошоците за одбраната, а не на Самиот НАТО.
Тој нагласи дека секој генерален секретар мора да биде способен да работи со сите лидери во Алијансата, споредувајќи го НАТО со големо семејство кое одвреме-навреме има аргументи и несогласувања.
Столтенберг го раскажа своето искуство со работа со претседателите Барак Обама, Трамп и Џо Бајден, истакнувајќи дека и покрај различното политичко лидерство, САД останаа цврст и посветен сојузник на НАТО.
