Голем број поддржувачи на Џими Лаи пред судот во Хонгконг. Про-демократскиот издавач треба да ја заврши својата година како што ја започна: да присуствува на рочишта за судење што на крајот може да доведе до казна доживотен затвор.

Судењето од висок профил на основачот на весникот „Епл дејли“, според законот за национална безбедност на Хонгконг, се одвива во услови на долгогодишен пад на слободата на печатот во градот, велат експертите.

Во четирите години откако Лаи беше приведен, неговиот син Себастиен го обиколи светот за да побара помош во име на неговиот татко.

„Неговото здравје се влоши многу, како што можете да очекувате кога ќе ставите 77-годишен човек во самица четири години. Но, неговиот дух се држи силно. Неговиот ум се држи силно“, вели Себастиен Лаи, син на Џими Лаи.

Странските влади, вклучително и САД како и Обединетото Кралство, повикаа на итно ослободување на Лаи. ОН го нарекоа неговото притворање произволно и незаконско.

Меѓународниот правен тим на Лаи вели дека случајот го нагласува падот на слободата на печатот и пошироките граѓански слободи во Хонгконг.

„Хонгконг стана место каде што ако носиш погрешна маица, или пееш погрешна песна, или не ја пееш вистинската песна, или имаш весник во кој пишува работи што на луѓето не им се допаѓаат, или пак се осмелувате да ги остварите вашите меѓународно заштитени политички права со организирање на прелиминарни избори и поради тоа, може да се најдете во затвор“, посочува Каоилфхион Галагер, адвокатка.

Масовните продемократски протести во 2019 година го поттикнаа Пекинг да го наметне законот за национална безбедност на Хонгконг во 2020 година, велејќи дека е потребен за промовирање на стабилноста.

Хонгконг оваа година го усвои членот 23 - закон за бунт и предавство за кој експертите предупредуваат дека најверојатно дополнително ќе ја влоши слободата на печатот и другите граѓански слободи.

„Пекинг навистина е решен да употреби се што е во негова моќ за да ги потисне слободите на Хонгконг. Од друга страна, мислам дека тоа зборува за несигурноста на владата на Пекинг и Хонгконг, бидејќи тие чувствуваат потреба да го направат тоа“, укажува Јакиу Ванг од Фридом Хаус.

Експертите велат дека законот имал застрашувачки ефект, при што Хонгконг паднал за повеќе од 60 места на Индексот на слободата на печатот од 2019 година.

Лаи не е единствениот на судење оваа година. Двајца уредници на Стенд Њуз беа осудени на затворска казна во септември под обвинение за бунт. Властите во 2021 година извршија рација во нивното место, кој подоцна се затвори.

„Тоа навистина зборува за нивото на репресија на слободата на печатот во Хонгконг. Мислам дека навистина е многу страшно за сите новински агенции што сè уште работат во Хонгконг“, додава Ванг.

Официјални лица од Хонгконг негираа дека судењето на Лаи е неправедно. Но, со судските случаи и новите закони, експертите за права не се оптимисти за тоа што ќе значи 2025 година за слободата на печатот во Хонгконг.

„Ќе видиме дали ќе можат да продолжат да ги прават истите приказни како што се сега, дури и во ограничените граници“, вели Марк Клифорд од Комитетот за слобода во Хонг Конг.

Замолчувањето на ваквите медиуми го означува губењето на поранешниот идентитет на Хонгконг како бастион на слободата на медиумите во Азија, велат локалните активисти.