Американскиот државен секретар Марко Рубио изјави денес дека САД работат на „фер“ и „одржливо“ решение за ставање крај на тригодишната руска војна против Украина, но дека и Москва и Киев ќе мора да направат отстапки за да постигнат мир.
Рубио ја понуди својата оценка откако тој и други клучни американски функционери се состанаа неколку часа во Саудиска Арабија со рускиот министер за надворешни работи Сергеј Лавров и неговите соработници, во првиот обид да се стави крај на војната и да се подобрат спорните односи Вашингтон - Москва.
„Целта е да се стави крај на овој конфликт на начин кој е фер, траен, одржлив и прифатлив за сите вклучени страни“, им рече Рубио на новинарите, иако ниту еден украински или европски функционер не беше на масата на разговорите.
Рубио рече дека е „убеден“ оти Москва е подготвена да се вклучи во „сериозен процес“ за ставање крај на војната, која Русија ја започна со целосна инвазија на својот сосед пред три години следната недела.
Десетици илјади руски и украински војници, заедно со украински цивили, се убиени во борбите, најлошиот конфликт во Европа од Втората светска војна.
САД и Русија се согласија да „назначат соодветни тимови на високо ниво за да почнат да работат на патот кон завршување на конфликтот во Украина што е можно поскоро“, рече портпаролката на Стејт департментот Тами Брус во соопштението.
Брус ја окарактеризира средбата како „важен чекор напред“ кон мирот.
Рубио рече дека Украина и европските нации ќе мора да бидат вклучени во разговорите за ставање крај на војната. Тој рече дека ако војната биде запрена, САД ќе имаат „извонредни можности… за партнерство“ со Русија за трговија и други глобални прашања.
Советникот за национална безбедност Мајк Волц и советникот за Блиски Исток Стив Виткоф му се придружија на Рубио на разговорите.
Волц им рече на новинарите дека преговорите за прекин на борбите ќе се фокусираат на територијата и безбедносните гаранции и за Украина и за Русија.
„Ова треба да биде траен крај на војната, а не привремен крај, како што видовме во минатото“, рече Волц.
Русија сега контролира околу една петтина од меѓународно признатата територија на Украина во 2014 година. Москва го контролира полуостровот Крим што еднострано го анектираше во 2014 година.
Како што започна инвазијата, Москва се надеваше на брзо преземање на цела Украина. Но, со силниот украински отпор, војната наместо тоа еволуираше во копнен конфликт и секојдневни воздушни бомбардирања од секоја страна.
Украинскиот претседател Володимир Зеленски долго време бараше да се вратат границите на неговата земја од 2014 година, но американските власти рекоа дека тоа е нереално, додека долга цел на Киев е да се приклучи кон НАТО, главната воена алијанса на Западот, како дел од мировното решение преку преговори.
Зеленски рече дека нема да се согласи со американско-руско диктирана разрешница на војната.
Тој го одложи патувањето во Саудиска Арабија што беше закажано за оваа недела, наведувајќи го фактот што официјални лица од неговата земја не беа поканети на разговорите меѓу САД и Русија денес.
Украинскиот лидер предложи дека сака да избегне неговата посета да биде поврзана со разговорите и го презакажа патувањето за 10 март.
Зеленски утре треба да биде домаќин на американскиот претставник за Украина, Кит Келог, на разговори.
Брус рече дека разговорите меѓу Рубио и Лавров, првите опсежни дискусии меѓу двете земји во повеќе од три години, исто така, ја поставиле основата за повеќе разговори настрана од преговорите за ставање крај на војната.
Таа рече дека двете страни „ќе воспостават механизам за консултации за справување со иритирачите на нашите билатерални односи со цел да се преземат чекори неопходни за нормализирање на работата на нашите соодветни дипломатски мисии“.
Брус рече дека САД и Русија „ќе ја постават основата за идна соработка за прашања од заемен геополитички интерес и историски економски и инвестициски можности“ откако ќе заврши војната.
Ангажманот на САД и Русија предизвика загриженост кај европските лидери кои во последните денови ја истакнаа потребата Украина да биде вклучена во дискусиите за нејзината иднина и европските нации да играат улога во она што тие исто така го гледаат како клучен развој за сопствената безбедност.
Францускиот претседател Емануел Макрон свика група европски лидери на седница во понеделникот во Париз, каде што разговараа за зголемување на трошоците за одбрана и потенцијалните безбедносни гаранции за Украина.
Имаше поделеност околу идејата за распоредување мировници во Украина како дел од потенцијалниот крај на војната, при што владите како Велика Британија и Шведска изразија отвореност за идејата додека германскиот канцелар Олаф Шолц рече дека дискусијата е прерана.
Некои информации во текстот се од АП, Ројтерс и Франс-прес
