Во летно утро во главниот град на Србија, Белград, Вадим Морус, професионален лизгач на мраз од Русија, лизга на отворено на 1.600 километри од неговата родна Москва, но почнал да се чувствува како дома.
Тој побегнал од Русија со својата свршеница во 2022 година, дел од бранот од десетици илјади кои дојдоа во Србија по руската инвазија на Украина.
Далеку е да се дојде, но многумина го избрале Белград поради неговите стари културни и религиозни врски со Москва.
„Има малку лизгачи на мраз во Србија кои можат да тренираат други, така што имам многу српски студенти“, рече Морус (24).
Од почетокот на војната во Украина во февруари 2022 година, Русите кои бегаат од конфликти, регрутирање или од политиката на претседателот Владимир Путин, основале енергична заедница во Србија, според интервјуата со дваесетина имигранти и локални функционери.
Додека реалниот број на Руси во Србија е помал од оние кои побегнале во земји како Германија, нивното присуство акутно се чувствува во Белград, град со помалку од два милиона жители.
Се појавија клубови, градинки и медицински ординации во сопственост на Русија. Русите купуваат храна во руски продавници. Руски бендови, пејачи и комичари настапуваат во руски клубови, а руските уметници ја прикажуваат својата работа во галерии во сопственост на Русија.
Помеѓу февруари 2022 година и средината на 2023 година, повеќе од 30.000 Руси се пријавиле за привремен престој во Србија, покажуваат најновите податоци на Министерството за внатрешни работи.
Официјалните лица не дадоа податоци за споредбениот период пред ова, но велат дека бројките претставуваат нагло зголемување.
За време на овој прилив, Русите основале 11.081 бизнис во различни сектори, од услуги базирани на интернет до угостителски и спортски училишта, според деловниот регистар на Србија.
Виктор (42), ветеринар од Санкт Петербург, побегнал од руската мобилизација есента 2022 година.
Без потребните квалификации за пракса во Србија, тој работи како мајстор во Белград, служејќи исклучиво на Русите.
„Поправам водовод, електрични инсталации, прозорци, па дури и изработувам мебел. Навистина не ми требаат српски клиенти“, рече Виктор, кој побара да остане анонимен поради страв од безбедноста на неговото семејство во Русија.
Односите меѓу Србија и Русија датираат со векови и денес остануваат срдечни, иако и Србија се обидува да се приклучи на Европската Унија, која ја осудува руската инвазија на Украина.
По Првата светска војна, илјадници таканаречени бели Руси побегнаа од комунистите за време на граѓанската војна во новоформираното Кралство на Србите, Хрватите и Словенците.
Сепак, многумина се борат да се интегрираат и наместо тоа претпочитаат да се држат до мала Русија во Србија.
Иронично, многу Срби го поддржуваат Путин и не ги делат ставовите на оние што избегаа.
„Повикот на руската култура е премногу силен за руските емигранти во првата генерација дури и да сакаат да се вклопат во општеството во кое се нашле, без разлика дали е српско или западно“, вели политикологот од Белград Александар Ѓокиќ.
Морус, лизгачот на мраз се двоумеше да ги елаборира причините за напуштање на Русија, но се вклучи неговата свршеница Александра Машканова.
„Заминавме поради идеолошки причини. Неколку дена по 24 февруари се обидувавме да разбереме што се случува, а потоа решивме да заминеме“, рече таа.
