Генералниот секретар на Обединетите нации Антонио Гутереш, испрати писмо до рускиот претседател Владимир Путин, во кое го наведува предлогот кој има за цел да го задоволи руското барање кое се заканува да ја затвори клучната иницијатива за жито во Црното Море.
„Генералниот секретар останува ангажиран со сите релевантни страни за ова прашање и ја изразува својата подготвеност дополнително да се ангажира за неговиот предлог со Руската Федерација“, изјави за новинарите во средата портпаролот на Гутереш Стефан Дужарик.
Тој одби да навлегува во детали за предлогот, велејќи дека „се наоѓаме во многу деликатни времиња“.
Иницијативата, која дозволува извоз на украинско жито од пристаништата што Русија ги блокираше за време на инвазијата на Украина минатата година, треба да се обнови до 18 јули.
Москва постојано изјавуваше во текот на претходните рокови за продолжување дека нема доволно корист од иницијативата и неодамна испрати слични сигнали.
Паралелниот меморандум за разбирање меѓу Москва и Обединетите нации се обиде да ги отстрани пречките за извоз на руско жито и ѓубриво.
Иако храната и ѓубривата не се санкционирани од Западот, направени се напори да се олесни загриженоста на вознемирените банки, осигурителни компании, транспортери и други актери од приватниот сектор за водење бизнис со Русија.
Едно од главните барања на Русија беше нејзината земјоделска банка да се врати во меѓународниот систем на финансиски трансакции Свифт.
Шефицата за трговија на ОН Ребека Гринспан, која ги предводеше преговорите на ОН со Москва за меморандумот за разбирање, денес изјави за новинарите дека ОН успеале да обезбедат „алтернативи“ за Свифт во рамките на западните санкции, за да ѝ помогнат на Руската земјоделска банка да го забрза својот работа.
„Но, вистина е дека ова е еден од предизвиците што сè уште не се случи целосно“, рече таа.
„Не го најдовме целосно решението за Руската земјоделска банка“.
Но, таа рече дека предлогот на ОН може да биде од значајна помош за она што банката сака да го постигне. Таа нагласи дека тоа ќе се однесува само на храна и ѓубрива, а не и на другите операции на Руската земјоделска банка.
Откако Црноморската иницијатива за жито беше потпишана во Истанбул на 22 јули 2022 година, речиси 33 милиони метрички тони жито и други прехранбени производи се извезени на глобалните пазари, помагајќи да се смират цените на храната, кои се зголемија на почетокот на руската инвазија на Украина во февруари минатата година.
Експертите велат дека цените на храната сигурно повторно ќе се зголемат доколку Москва не го обнови договорот.
„Колку ќе биде времетраењето на тој скок ќе зависи многу од тоа како пазарите ќе одговорат на тоа“, изјави за новинарите Максимо Тореро, главен економист на Организацијата за храна и земјоделство.
Неговите забелешки дојдоа кога се објави глобалниот извештај за безбедноста на храната, кој покажа дека меѓу 691 и 783 милиони луѓе се соочиле со глад во 2022 година, што претставува зголемување за 122 милиони луѓе во споредба со 2019 година, пред пандемијата на ковид-19.
