Повеќе од 20 членки на НАТО ќе ја исполнат целта на алијансата да издвојат најмалку 2 отсто од БДП за одбраната оваа година, изјави денес генералниот секретар Јенс Столтенберг, нагласувајќи како сојузниците ги зголемиле воените трошоци откако Русија го зазеде Крим од Украина во 2014 година.
Говорејќи за Вилсон Центарот во Вашингтон, Столтенберг рече дека бројот на сојузници на НАТО што сега ја исполнуваат таа цел за трошење се споредува со помалку од 10 членки пред пет години.
„Дури сега можам да откријам дека оваа година повеќе од 20 сојузници ќе потрошат најмалку 2 отсто од БДП за одбрана“, рече Столтенберг.
„Ова е добро за Европа и добро за Америка, особено затоа што голем дел од овие дополнителни пари се трошат овде во САД “, рече тој, додавајќи дека во последните две години, повеќе од две третини од европските одбранбени набавки - или повеќе од 140 милијарди долари - беа од американски фирми.
Столтенберг беше во Вашингтон на подготовките за самитот на НАТО следниот месец во главниот град на САД и треба да се сретне со претседателот Џо Бајден подоцна денес.
Столтенберг рече дека кога лидерите на НАТО ја поставија целта од 2 отсто од БДП на нивниот самит во 2014 година, само три членки - САД, Грција и Велика Британија - ја исполнија таа цел.
Во тоа време имаше 28 членки. НАТО сега има 32 членки.
Столтенберг рече дека трендот на зголемени воени трошоци од страна на членките на НАТО е поттикнат од руското заземање на Крим во 2014 година.
„Ова започна многу пред целосната инвазија на Украина“ во 2022 година, рече тој.
Трошоците за одбрана на НАТО станаа многу спорни во последниве години, особено кога поранешниот американски претседател Доналд Трамп ги обвини Европејците дека трошат премалку за сопствената безбедност и дека се потпираат на САД за заштита.
Претходно оваа година, Трамп, републиканскиот претседателски кандидат на овогодинешните претседателски избори во САД, предизвика бес со сугестијата дека нема да ги заштитат членките на НАТО кои не успеаја да потрошат доволно за одбраната, па дури и ќе ја охрабрат Русија да ги нападне.
Трошоците за одбрана на многу европски земји нагло се зголемија по целосната инвазија на Русија на Украина во февруари 2022 година, а претставниците на НАТО сакаат да нагласат дека нејзините европски членки сега се искачуваат над лимитот.
Трошоците за одбрана на НАТО ќе бидат главна тема на самитот на алијансата следниот месец во Вашингтон, рече Столтенберг, а потоа ќе следи тековната војна на Русија против Украина.
Тој предупреди дека не може да се дозволи да се повтори доцнењето во обезбедувањето на американската воена помош за Украина што се случи на почетокот на оваа година.
„Затоа на самитот очекувам нашите лидери да се согласат НАТО да ја води координацијата и обезбедувањето безбедносна помош и обука за Украина“, рече тој.