Додека Бугарија се подготвува да ги одржи седмите парламентарни избори во последните три години оваа недела, истражувањата на „Галуп“ покажуваат дека само 10 отсто од Бугарите веруваат во интегритетот на нивните избори.
Северна Македонија е рангирана на четврто место во свет во 2023 година според најголема недоверба во изборите, според „Галуп“. Малку подобар резултат има Босна и Херцеговина, која е на петто место од десет најлошо рангирани земји во свет.
Нигеријците имаат поголема доверба во избори и од Бугарите, Македонците и Босанците, и се рангирани на десетто место.
Лошиот степен на недоверба на Бугарите е најнизок не само во Европската Унија, туку и во светот.
Во речиси 20 години како „Галуп“ ги прашува Бугарите за нивната доверба во изборите, тие никогаш не биле особено сигурни. Но, во 2022 и 2023 година, иако Бугарија статистички се врзуваше со другите земји како Монголија за најмала доверба, ниту една друга земја немаше помала доверба.
Недовербата на Бугарите во изборите не е нова. Податоците од анкетата на „Галуп“ од 2014 и 2018 година ја истакнаа слично ниската бугарска доверба во чесноста на изборите
Сегашните предизвици со формирање стабилна влада во Бугарија датираат од ерупцијата на секојдневните антивладини протести во 2020 година за време на последната година од владата на поранешниот премиер Бојко Борисов. Оттогаш, различни владини формации и нови политички коалиции се обидоа да ја преземат власта, но ниту една политичка сила не успеа да ја одржи власта за одредено значително времетраење.
Откако „Галуп“ почна да го мери овој индикатор, највисокиот што некогаш бил во Бугарија е 36 отсто во 2006 година. Довербата опаѓа оттогаш, но никогаш не се приближи до мнозинство во изминатите 17 години.
Накратко се стабилизираше помеѓу 2020 и 2021 година, за повторно да се наруши по почетокот на политичката криза во 2021 година. Во споредба со членките во ЕУ, сегашното ниво на доверба е една третина од онаа на следната најниска земја во ЕУ - Романија (30%) и повеќе од шест пати пониско од средното ниво на ЕУ (62%).
Разочарувањето од демократските институции во Бугарија се рефлектира и во постојано ниската доверба на нацијата во нејзиниот судски систем и судови, најниска во ЕУ и втора најниска во светот минатата година.
Довербата во судските институции е клучна во обликувањето на јавната перцепција за владиниот интегритет. Кога граѓаните сметаат дека нивниот судски систем е корумпиран или неефикасен, тоа ја нагризува нивната верба во владеењето на правото и правичноста на владините процеси.
Системската недоверба што Бугарите ја имаат во нивниот изборен процес и судството се однесува и на другите клучни институции. Во 2023 година, Бугарија беше рангирана на последното место во светот според индексот (со резултат 18/100), далеку под следната најниска земја (Перу, која постигна 26 поени).
Ова, исто така, претставува еден од најниските резултати на Индексот на националните институции измерени во анкетаta на „Галуп“.
Само Чад во 2006 година забележа статистички понизок резултат од Бугарија минатата година.
Додека ЕУ уживаше поголемо одобрување од владите на Бугарија во изминатите три години, одобрението на Бугарите за лидерството на ЕУ, исто така, почна да се намалува.
Сега е на најниско ниво на сите времиња - 42% - откако „Галуп“ почна да го мери во 2006 година.
Иако одобрувањето на Бугарите за лидерството во ЕУ беше тесно паралелно со просекот на ЕУ, тоа се промени во 2022 година. Нивното одобрување опадна две последователни години и се приклучи на дното на рангирањето, заедно со Унгарија, Грција и Словачка.
Ова е значајно бидејќи ЕУ историски се сметаше за демократски клуб од сите посткомунистички држави на ЕУ кои ѝ се приклучија во 2004 и 2007 година.
Ако Бугарите ја губат вербата во ЕУ, би можеле да ја изгубат и довербата во поголемиот демократски проект што ЕУ го претставува.
Постојаната недоверба во клучните национални институции и скептицизмот за раководството на ЕУ го нагласуваат системскиот предизвик во бугарското општество.
Цикличната природа на политичките кризи и неможноста на последователните влади да воспостават трајна стабилност може да го влошат поширокото разочарување од клучните национални институции.
Последните бугарски парламентарни избори на 9 јуни 2024 година, покажаа рекордно ниска излезност на гласачите од падот на комунизмот, потенцијален знак дека расте заморот од изборите и разочарувањето од изборниот процес.
Додека Бугарија продолжува да се справува со овие предизвици, враќањето на вербата во изборниот процес и институциите на земјата останува огромна задача.
