Русија во вторникот соопшти дека извршила напади врз Одеса и Миколаив долж украинскиот брег на Црното Море, како одмазда за нападот во понеделникот кој го оштети клучниот мост што ја поврзува Русија со полуостровот Крим.
Руското Министерство за одбрана во соопштението рече дека цел на објекти биле вклучени во, како што ги нарече, „терористички акти“ извршени со беспилотни летала од море, вклучително и бродоградилиште во близина на Одеса и украински складишта за гориво.
Во нападот во понеделникот на мостот загинаа цивилна двојка, а нивното дете беше повредено, притоа оштетувајќи ја покривката на патот на мостот и го запре сообраќајот, соопшти Русија.
Мостот е главна рута за воено снабдување што ги поддржува руските сили во нивната инвазија на Украина.
Украинската војска соопшти дека нејзината противвоздушна одбрана соборила шест проектили Калибр, покрај 21 беспилотно летало над Одеса, но дека поврзаните остатоци и експлозивните бранови предизвикале штета на теренот.
Украина соопшти дека исто така соборила беспилотни летала над регионот на Миколаев, при што војската пресретнала 31 од вкупно 36 беспилотни летала низ целата земја.
Регионот Одеса е место на повеќе пристаништа кои беа дел од Црноморската иницијатива за жито со посредство на Обединетите нации и Турција за да се олесни извозот на украинското жито на светскиот пазар.
Руска опозиција
Откако Русија во понеделникот рече дека го прекинува своето учество во договорот што овозможи безбедно минување на извозот покрај руските воени бродови во Црното Море, украинскиот претседател Володимир Зеленски предложи продолжување на напорите со Украина, Обединетите нации и Турција за заеднички да се обезбеди „оперативноста на коридор за храна и контрола на пловни објекти“.
Портпаролот на Кремљ, Дмитриј Песков, во вторникот предупреди дека таков аранжман нема да биде безбеден без учество на Русија.
„Без соодветни безбедносни гаранции, тука се јавуваат одредени ризици. Доколку (идниот договор) се формализира без Русија, тогаш овие ризици треба да се земат предвид“, рече Песков.
Последниот брод што ќе замине од Украина преку поморскиот коридор го напушти пристаништето Одеса во неделата и пристигна во Истанбул во понеделник.
ОН и Турција посредуваа во Црноморската иницијатива за жито минатата година во услови на глобална прехранбена криза, настојувајќи да го олеснат извозот што беше блокиран во војната на Русија против Украина. Извозот на жито помогна да се стабилизираат светските цени на суровините, кои се зголемија по инвазијата на Русија, загрозувајќи го капацитетот на посиромашните земји за увоз на храна.
Генералниот секретар на ОН, Антонио Гутереш, во понеделникот рече дека договорот на Црното Море обезбеди „спас за глобалната безбедност на храната и светилник на надеж во проблематичниот свет“.
Тој истакна дека договорот помогнал да се намалат цените на храната за повеќе од 23 отсто од март 2022 година.
„Денешната одлука на Руската Федерација ќе им нанесе удар на луѓето кои имаат потреба насекаде“, рече Гутереш.
Во Вашингтон, американскиот државен секретар Антони Блинкен им рече на новинарите дека Русија „ја вооружува храната“ и дека треба да се врати на договорот.
„Се надевам дека секоја земја внимателно го следи ова“, рече тој.
„Тие ќе видат дека Русија е одговорна за одбивањето храна на луѓето на кои очајно им е потребна низ целиот свет и дека придонесува за зголемување на цените во време кога многу земји продолжуваат да доживуваат многу тешка инфлација“, рече Блинкен.
Украина и Русија се и главни глобални снабдувачи на пченица, јачмен, сончогледово масло и други достапни прехранбени производи.
Украинскиот министер за аграрна политика, Микола Солски, изјави за Гласот на Америка дека „украинскиот извоз ќе биде лошо погоден бидејќи испораката на жито по море е најефикасниот начин за транспорт на жито од Украина“.
Тој рече дека Украина „ќе се бори за овој коридор за жито и ќе ги користиме сите други методи на извоз“.
Покрај украинскиот извоз на жито, паралелниот меморандум за разбирање меѓу Москва и ОН се обиде да ги отстрани пречките за извоз на руско жито и ѓубриво.
„За жал, делот од овие црноморски договори кои се однесуваат на Русија досега не е имплементиран, така што неговиот ефект е прекинат“, рече Песков за новинарите во понеделникот. „Штом ќе се исполни рускиот дел од договорите, руската страна ќе се врати во спроведувањето на овој договор, веднаш“.
Иако Западот не го санкционира извозот на храна и вештачки ѓубрива, направени се напори да се олесни загриженоста на банките, осигурителите, транспортерите и другите актери од приватниот сектор нервозни поради водење бизнис со Русија.
Едно од главните барања на Русија беше нејзината земјоделска банка да се врати во системот на финансиски трансакции СВИФТ. Тоа не се случи, но ОН успеаја да најдат работа за тоа, што му го предложија на претседателот Владимир Путин во писмо минатата недела.
ОН соопштија дека од почетокот на извозот во август 2022 година, 32,8 милиони метрички тони прехранбени производи се извезени во 45 земји.
Шефот на бирото за Источна Европа на Гласот на Америка, Мирослава Гонгадзе, и дописничката на Обединетите нации, Маргарет Бешеер, придонесоа за овој извештај. Некои информации дојдоа од Асошиетед прес, Франс прес и Ројтерс.