Американскиот државен секретар Ентони Блинкен изјави дека Соединетите Држави стојат на своите „железни“ обврски за одбрана на долгогодишниот сојузник Филипините од вооружени напади во Јужното Кинеско Море.
Посетата на Блинкен на Манила е негова втора откако филипинскиот претседател Фердинанд Маркос ја презеде функцијата во 2022 година и е дел од кратката турнеја во Азија за да се зајакне американската поддршка за регионалните сојузници против Кина.
Пекинг има право на речиси целото Јужно Кинеско Море, отфрлајќи ги конкурентските претензии од неколку земји од Југоисточна Азија, вклучително и Филипините, и меѓународната пресуда која го прогласи за неоснован нејзиниот став.
Обновеното одбранбено ветување на Блинкен следи по неодамнешните инциденти со филипински и кинески бродови во близина на спорните гребени во близина на брегот на оваа југоисточна азиска земја, вклучително и судири.
„Овие водни патишта се од клучно значење за Филипините, за нивната безбедност, за нивната економија, но исто така се клучни за интересите на регионот, САД и светот“, рече Блинкен на заедничката прес-конференција со неговиот филипински колега Енрике Манало.
„Затоа стоиме со Филипините и стоиме на нашите железни одбранбени обврски, вклучително и според договорот за заемна одбрана“, рече Блинкен.
По забелешките на Блинкен, Кина рече дека САД „немаат право“ да се мешаат во Јужното Кинеско Море.
„САД не се страна во прашањето за Јужното Кинеско Море и немаат право да се мешаат во поморските прашања што се меѓу Кина и Филипините“, изјави портпаролот на Министерството за надворешни работи Лин Џијан на редовната прес-конференција.
Патувањето на Блинкен доаѓа пред трилатералната средба во Вашингтон следниот месец меѓу американскиот претседател Џо Бајден, Маркос и јапонскиот премиер Фумио Кишида.
Објавувајќи го тринасочниот самит со азиско-пацифичките сојузници, прес-секретарот на Белата куќа, Карин Жан-Пјер, рече дека лидерите ќе поттикнат „заедничка визија за слободен и отворен Индо-Пацифик“.
Највисоките американски функционери постојано рекоа дека „вооружен напад“ против филипинските јавни бродови, авиони, вооружени сили и крајбрежна стража ќе се повика на американско-филипинскиот договор за заемна одбрана од 1951 година, во кој Вашингтон е обврзан да го брани својот сојузник.
Маркос изрази „голема тревога“ поради неодамнешните конфронтации што предизвикаа дипломатски спаринг меѓу Манила и Пекинг.
Пред неговите состаноци, Блинкен ја обиколи фабриката за полупроводници. Тој ги опиша Филипините како „сè покритичен партнер“ во обезбедувањето „отпорен“ синџир на снабдување со чипови.
Соединетите Американски Држави се обидуваат да го зацврстат своето водство во индустријата за чипови и врз основа на националната безбедност и наспроти конкуренцијата од Кина.
Унапредување на алијансата
Пекинг го обвини Вашингтон дека ги користи Филипините како „пион“ во спорот за Јужното Кинеско Море и разните гребени.
Кина распоредува чамци за патролирање на прометниот воден пат и изгради вештачки острови кои ги милитаризираше за да ги зајакне своите тврдења.
Манало на прес-конференцијата рече дека му ја нагласил на Блинкен важноста од „позначајни американски инвестиции за подобрување на нашите одбранбени и цивилни способности за спроведување на законот“.
Посетата на Блинкен имаше за цел „унапредување на алијансата“, рече Ренато Де Кастро, професор за меѓународни студии на Универзитетот Де Ла Сал во Манила.
Маркос, исто така, веројатно би бил заинтересиран да слушне од Блинкен кои се „побудувачките точки“ за САД да се повикаат на нивниот договор за заемна одбрана, рече Херман Крафт, професор по политички науки на Универзитетот на Филипини.
Односите меѓу Вашингтон и Манила беа тешки за време на поранешниот претседател Родриго Дутерте, кој се насочи кон Кина.
Меѓутоа, откако Маркос ја презеде власта, тој се обиде да ја продлабочи соработката со Соединетите Држави и регионалните соседи, додека се спротивстави на кинеската агресија кон филипинските бродови во Јужното Кинеско Море.
Извор: Агенција Франс прес