Дејвид Крејн, поранешен главен обвинител во Специјалниот суд на Обединетите нации за Сиера Леоне и основач на Глобалната мрежа за одговорност, во интервју за Руската редакција на Гласот на Америка, зборува за напорите за создавање меѓународен трибунал за руската агресивна војна против Украина со поддршка на Генералното собрание на ОН.
Тој смета дека со западна политичка волја би можело лично да се обвини Владимир Путин за неговата агресивна војна во текот на оваа година.
Гласот на Америка: „Њујорк тајмс“ пишува дека Меѓународниот кривичен суд има намера да отвори два случаи против Русија поради злосторствата извршени од руски војници и Русија воопшто за време на агресијата врз Украина. Во еден од случаите се однесува на киднапирање на украински деца и нивна присилна депортација во Русија дури и до некои „логори за превоспитување“. И вториот случај е за намерни удари врз цивилната инфраструктура. Според ваше мислење, колку може Меѓународниот кривичен суд да биде ефикасен во изведување на Русија пред правдата?
Крејн: Мислам дека ова е значаен момент во историјата, да се работи напорно и да се фокусира на злосторства извршени од Руската Федерација, поттикнати од претседателот Путин, кој во голема мера е индивидуално кривично одговорен за сите дејствија на неговите вооружени сили, бидејќи тој е командант на вооружените сили. Ова е само почеток на почетокот. Станува збор за две обвиненија поврзани со насилното киднапирање деца, што е и воено злосторство, злосторство против човештвото и всушност геноциден чин. Присилното киднапирање деца е едно од оние меѓународни злосторства за кои треба да се одговара. Таргетирање цивили и цивилна инфраструктура само по себе е бесрамно кршење на меѓународното хуманитарно право. Намерата на Руската Федерација насочена од претседателот Путин е ако не можам да ја преземам Украина, тогаш ќе ја уништам. Знаете, тие исто така го обвинуваат за намерно таргетирање на цивилната инфраструктура. Ова е важен чекор во вистинската насока.
Гласот на Америка: Пред една година, во интервју за нас, зборувавте за можноста за создавање специјален трибунал за Украина. Дали мислите дека сè уште е можно?
Крејн: Апсолутно. Бев дел од водечките напори за создавање на специјален трибунал за Украина за кривично дело агресија. Имаме составено статут дека резолуцијата на Генералното собрание треба да се користи за да се создаде тоа. И се надеваме дека тоа се размислува. Знаете, правниот аспект на тоа е прилично јасен во моментов. Каде сме ние е политичка одлука за тоа каков тип на механизам за правда ќе биде. Но, можам да ги уверам вашите слушатели дека Путин и неговите воени и политички команданти ќе одговараат, се надеваме дека дури и почнувајќи од оваа година, за злосторството агресија, кое навистина е меѓународното злосторство од кое започна целата работа.
Глас на Америка: Дали националните судови, вклучително и судовите на САД, би можеле сега да ги гонат руските воени злосторници затоа што, колку што е познато, некои злосторства имаат екстратериторијален статус?
Крејн: Одговорот е да, може. Само зависи од целиот аранжман од статутот што им дозволува да гонат. Секако дека генералниот обвинител на Украина е и ќе продолжи да ги гони оние кои се уапсени под обвинение за воени злосторства во самата Украина, така што тој или таа има јурисдикција да го стори тоа на регионално ниво и многу други држави во НАТО и Европската Унија кои можат да имаат домашна јурисдикција над поединци кои вршат меѓународни злосторства како меѓународни злосторства или за кои е утврдено дека се на нивна територија, а потоа тие автоматски имаат јурисдикција. Така да, тоа е можно. САД се покомплицирани, но се обидуваат да создадат способност да гонат поединци кои извршиле воени злосторства, злосторства против човештвото внатре.
Гласот на Америка: Дали мислите дека меѓународниот суд ќе има доволна решителност да покрене обвинение лично против Владимир Путин? Кажавте дека е прашање на политичка волја, но дали има правни основи за ова обвинение?
Крејн: Па да, имаме нешто поврзано со гонење на актуелни шефови на држави и тоа беше обвинението за претседателот Тејлор што го потпишав буквално пред 20 години, соборувајќи го за она што го направи во Западна Африка. Значи ги имаме законските процедури. Ние го користиме тоа како камен-темелник.