Воениот судир меѓу Индија и Кина влезе во својата четврта година, но и покрај разговорите меѓу нивните високи министри и воени команданти, нема знаци за решение на спорот што ги доведе врските на најниско ниво во последните шест децении.
Аналитичарите велат дека нестабилноста долж нивната спорна граница долга 3.500 километри се чини дека се зголемува како што се појави нова точка на вриење.
Во декември минатата година, војниците од двете страни се тепаа во североисточната индиска држава Аруначал Прадеш - територија на која и Кина претендира. Регионот е илјадници километри оддалечен од Ладах во западниот регион на Хималаите, каде смртоносните судири во 2020 година го предизвикаа сегашниот ќор-сокак.
Минатиот месец Кина преименуваше 11 места на кинески во Аруначал Прадеш, кои ги нарекува Јужен Тибет - тоа е трет пат во шест години да издава нови имиња за планини, реки и други точки на територијата.
Додека Индија го отфрли овој потег, портпаролот на кинеското Министерство за надворешни работи, Мао Нинг го бранеше велејќи дека Занграм (Аруначал Прадеш) е дел од Кина и дека именувањето места на територијата „било целосно во опсегот на кинескиот суверенитет“.
Тоа е тактика што Кина ја користеше во други делови на Азија за да ги зајакне своите претензии за спорните територии. Таа исто така ги преименуваше локациите во Јужното Кинеско Море и Источното Кинеско Море.
Во Њу Делхи, аналитичарите го видоа тоа како уште еден обид на Пекинг да ја принуди Индија.
„Сега кога Кина зазема многу поагресивен став кон Аруначал, постои загриженост дека Кина сака да изврши повеќе точки на притисок врз Индија, само за да ја поттикне Индија да реши некои делови од овој спор“, смета Харш Пант, потпретседател, студии и Надворешна политика во Истражувачката фондација Обсервер во Њу Делхи.
Загрижен за брзото темпо со кое Кина ја развива воената и цивилната инфраструктура во нејзините погранични области, Њу Делхи исто така гради тунели, патишта и мостови во државата.
Еден од клучните проекти е сечење тунел низ планините на надморска височина од речиси 4000 метри во Аруначал Прадеш за да се олесни движењето на војниците до пограничните области.
Индискиот министер за внатрешни работи Амит Шах минатиот месец, исто така, откри програма од 570 милиони долари за развој на речиси 3.000 погранични села на североисток за време на посетата на Аруначал Прадеш.
Проектот има за цел да ја зајакне граничната безбедност.
Во Њу Делхи, постоеше загриженост дека Кина развива погранични села на својата страна од границата.
„Што се однесува до овие - она што Кина ги нарекуваат села „Сјаоканг“ или села модели што ги велат Кинезите, има неколку од нив кои се токму спроти нашите граници“, изјави бригадниот Н.М. Бендигери за новинската агенција АФП.
„Тоа нè засега поради неговата близина со пограничните области и начинот на кој е изграден, не можеме да ја исклучиме можноста тие да бидат користени од Народноослободителната армија“, вели Бендигери.
„Нашата политика е јасна дека сакаме мир од сите. Сепак, никој нема да може да посегне ниту една педа од нашата земја“, рече Шах во април.
Индија, исто така, ја забрза програмата за модернизација на своите вооружени сили - вклучително и нарачка на јуришни хеликоптери од Соединетите Држави и систем за противракетна одбрана од Русија.
Аналитичарите велат дека Кина има значителна воена предност во однос на Индија, но индиските војници, кои долго време се соочуваат со пакистанските војници во Кашмир, се поискусни во војување на голема височина.
„Кина има предност во војувањето со висока технологија. Може да испорача повеќе оружја како беспилотни летала и проектили од земја до земја. Додека се обидуваме да го достигнеме, сепак ќе биде долг пат за Индија да ги исполни своите можности“, вели пензиониран висок воен офицер кој не сакаше да биде именуван.
Политичките и воените дијалози на високо ниво не успеаја да постигнат пробив бидејќи двете земји усвоија дијаметрално различни позиции во нивниот пристап за решавање на конфликтот. Индија инсистира кинеските трупи да се вратат на позициите што ги окупираа пред 2020 година кога избувна кризата. Од друга страна, Пекинг ја опишува ситуацијата на границата како „генерално стабилна“ и вели дека двете страни треба да продолжат со нормализирање на врските.
Затоа, велат аналитичарите, индискиот и кинескиот министер за одбрана не можеа да најдат заеднички јазик кога неодамна се сретнаа на маргините на регионалниот форум.
Индискиот министер за одбрана, Рајнат Синг, го обвини Пекинг дека ја нагризува целата основа на врските со кршење на билатералните договори и рече дека нема да има подобрување во врските додека не се реши спорот за границата.
Неговиот кинески колега, Ли Шангфу, ја повика Индија да заземе долгорочен став и „да промовира нормализација на ситуацијата на границата што е можно поскоро“.
„Од перспектива на Њу Делхи, нема смисла дека Кина навистина искрено гледа на ова како проблем за кинеско-индиските односи. Со оглед на тоа што Кина еднострано одлучи да го промени статус квото долж границата и потоа тврди дека тоа е новото нормално, мислам дека Индија нема да го прифати ова“, посочува Пант.
„Тоа е причината зошто додека преговорите на воено и дипломатско ниво продолжуваат, пошироките односи продолжуваат да бидат во метеж, при што Индија ја става обврската на Кина да го продолжи тоа, вели Пант“.
По повеќе рунди преговори меѓу нивните воени команданти, трупите се откачија од четири спорни точки во последните две години.
Но, дури и тоа придонесува за многу ограничен напредок.
„Дури и таму разделувањето навистина не резултираше со демобилизација на силите. Само што направија чекор назад и создадоа тампон зона“, вели Пант.
Нестабилноста на Хималаите ја вовлекува Индија во поблизок стратешки сојуз со САД. Следниот месец, индискиот премиер Нарендра Моди ќе замине во Вашингтон во официјална посета за која индиското Министерство за надворешни работи соопшти дека ќе ја нагласи зголемената важност на стратешкото партнерство меѓу двете земји.