AFP - Пред Специјалниот суд во Хаг во понеделник започна судењето за воени злосторства на поранешниот косовски претседател Хашим Тачи, обвинет за крвава кампања за убиства и тортура во војната за независност на Косово од Србија од 1998 до 1999 година.
Некогашниот герилски лидер кој се изјасни за невин и ги негираше обвиненијата, наводно ги таргетирал претпоставените непријатели на етничките Албанци, Ослободителната војска на Косово (ОВК), вклучително и Србите и Ромите, додека бунтовниците се обидувале да ја преземат власта.
Обвинителите велат дека Тачи, познат и по прекарот „Змија“ за време на војната, е одговорен за повеќе од 100 убиства од страна на ОВК, кои се движат од егзекуции до смрт на малтретирани затвореници.
Судењето на Тачи (54) и на уште тројца мажи почна со воведните зборови на обвинителството и адвокатите на жртвите. Од вторник ќе зборуваат адвокатите.
Секој од обвинетите се соочува со шест точки од обвинението за злосторства против човештвото и четири точки од обвинението за воени злосторства, вклучувајќи убиства, тортура, присилни исчезнувања, прогон и сурово постапување.
Другите обвинети се поранешниот портпарол на ОВК Јакуп Красниќи, најблискиот политички соработник на Тачи, Кадри Весели и клучниот лик на ОВК Реџеп Селими.
Тачи се изјасни за невин на сослушувањето во 2020 година. Тој дотогаш поднесе оставка како претседател и се предаде на Специјализираните комори за Косово во Холандија, финансирани од ЕУ, откако беше обвинет.
Обвинението ги товариТачи и неговите сообвинети дека биле „дел од широк и систематски напад врз лица осомничени дека се спротивставуваат на ОВК“, се вели во соопштението на судот.
Меѓу жртвите има „стотици цивили и лица кои не учествувале во воените дејствија“. Обвиненијата датираат помеѓу март 1998 и септември 1999 година и се однесуваат на неколку локации во Косово и северна Албанија.
Потреба за правда
Хјуман рајтс воч рече дека судењето ја истакнува „постојаната потреба за правда“ речиси четвртина век по крајот на војната.
„Тоа им дава шанса на жртвите по толку многу години да откријат што се случило и ја нагласува широко распространетата неказнивост што сè уште го обвиткува конфликтот во Косово“, рече директорот на ХРВ за Европа и Централна Азија, Хју Вилијамсон.
Бунтовничката ОВК на Тачи се бореше со српските сили за независност на јужната покраина во жестокиот конфликт кој однесе повеќе од 13.000 животи.
Воздушната кампања на НАТО конечно ги принуди Србите да се повлечат.
Откако го положи оружјето, Тачи се приклучи на политиката, што го натера тогашниот американски потпретседател Џо Бајден еднаш да го поздрави како „Џорџ Вашингтон на Косово“.
Водачите на бунтовниците на ОВК продолжија да доминираат во политичкиот живот на Косово.
Специјализираните совети на Косово беа формирани во 2015 година по извештајот на Советот на Европа од 2010 година кој го поврзува Тачи со организираниот криминал за време и по војната.
Во годините што следеа, тој се соочи и со обвинувања за корупција, клиентелизам и цинично политиканство што ја наруши првата деценија од независноста на Косово.
Високиот безбедносен суд работи според косовскиот закон, но е со седиште во Холандија за да ги заштити сведоците од заплашување во Косово.
Трибуналот ја изрече својата прва пресуда за воени злосторства во декември, осудувајќи го поранешниот командант на ОВК Салих Мустафа на 26 години затвор за водење на импровизиран центар за мачење.
Исто така, затвори двајца поранешни косовски бунтовници, Хисни Гучати и Насим Харадинај, поради заплашување сведоци.