Претседателката на Европската комисија Урсула фон дер Лајен во понеделникот предупреди дека Европа нема да толерира агресија во Украина или во Индо-Пацификот, бидејќи таа го потврди признавањето на ЕУ за арбитражната одлука од 2016 година, која ги поништи големите барања на Кина во спорното Јужно Кинеско Море.
Фон дер Лајен зборуваше на заедничка прес-конференција со филипинскиот претседател Фердинанд Маркос Џуниор, по одржаните разговори во Манила, чија цел беше зајакнување на трговските, економските и безбедносните односи.
Лидерите објавија дека блокот од 27 нации ќе ги продолжи преговорите со Филипините за договор за слободна трговија што заглави во 2017 година под претходникот на Маркос, Родриго Дутерте.
Таа ја истакна потребата од безбедносна соработка, наведувајќи ја руската инвазија на Украина, која, според неа, покажува колку авторитарните лидери „се подготвени да дејствуваат на нивните закани“.
„Руската агресивна војна против Украина ги тресе темелите на меѓународниот поредок. Тоа е во спротивност со Повелбата на ОН и основните принципи на меѓународното право, како што се територијалниот интегритет и суверенитет“, рече таа.
„Ова е причината зошто Европа ја поддржува храбрата борба на Украина против агресорот, бидејќи нелегалната употреба на сила не може да се толерира, ниту во Украина, ниту во Индо-Пацификот“, рече фон дер Лајен.
„Безбедноста во Европа и безбедноста во Индо-Пацификот е неделива. Предизвиците за поредокот заснован на правила во нашиот меѓусебно поврзан свет влијаат на сите нас“, вели фон дер Лајен.
„Ова е причината зошто сме загрижени поради зголемените тензии во Индо-Пацификот“, рече таа, додавајќи дека ЕУ поддржува слободен и отворен Индо-Пацифик „бидејќи Индо-Пацифик без закани од принуда е клучен за сите наши стабилност на нашиот мир и на просперитетот на нашиот народ“.
Нејзината прикриена реторика ја повтори онаа на американските лидери, кои алармираат поради сè поагресивните дејствија на Кина во спорното Јужно Кинеско Море.
Без да ја именува Кина, фон дер Лајен го истакна признавањето на ЕУ за одлуката на трибуналот поддржан од ОН, кој ги поништи територијалните претензии на Кина на практично целиот воден пат на историска основа. Кина ја отфрли арбитражната одлука како лажна и продолжува да ѝ пркоси.
Наградата „е правно обврзувачка“ и обезбедува основа за мирно решавање на споровите, рече таа.
Европската унија е подготвена да ја зајакне соработката со Филипините за да ја поттикне регионалната поморска безбедност преку споделување информации, спроведување проценки на заканите и зајакнување на филипинската крајбрежна стража, рече таа.
Кина ги предупреди САД и нивните сојузници да се мешаат во, како што вели, чисто азискиот спор. Таа во последната деценија претвори седум спорни гребени во островски бази заштитени со проектили, што дополнително ги алармира западните влади и ривалските кандидати, вклучувајќи ги Филипините, Виетнам, Малезија, Брунеи и Тајван.
Посетата на Фон дер Лајен на Филипините е знак за подобрување на врските по бурниот период меѓу ЕУ и Дутерте околу човековите права. Тоа е прва ваква посета на највисоко ниво во речиси шест децении односи со Филипините.
Посетата дојде во време кога ЕУ проценува дали да ги прошири специјалните трговски стимулации, вклучително и намалените тарифи за широк спектар на производи, на Филипините.
Трговските стимулации на ЕУ во рамките на таканаречената Генерализирана шема на преференции за Филипините и седум други земји во развој се вкотвени на нивното придржување до повеќе од дваесетина меѓународни конвенции за човекови и работнички права, заштита на животната средина и добро владеење.
Но, Филипините беа под интензивни критики од ЕУ за време на шестгодишниот мандат на Дутерте, главно поради крвавата акција против дрогата што тој ја надгледуваше, во која загинаа повеќе од 6.000 главно ситни осомничени. Маркос го наследи Дутерте во јуни минатата година.
Убиствата предизвикаа истрага на Меѓународниот кривичен суд како можно злосторство против човештвото. Дутерте ги повлече Филипините од МКС во 2018 година, но неговиот обвинител продолжи да ги истражува раширените смртни случаи што се случија во годините кога земјата сè уште беше дел од судот со седиште во Хаг.
Тогаш Дутерте честопати ги критикуваше критиките на ЕУ за неговата брутална борба против дрогата со испади со вулгарности.
Маркос и фон дер Лајен рекоа дека односите меѓу ЕУ и Филипините влегуваат во нова ера.
„Ние сме партнери со истомисленици преку нашите заеднички вредности за демократија, одржлив и инклузивен просперитет, владеење на правото, мир и стабилност и човекови права“, рече Маркос, коментари што одразуваат остро отстапување од непријателската реторика на Дутерте против ЕУ.
Извор: Асошиетед прес