Американскиот секретар за одбрана Лојд Остин и кинескиот министер за одбрана Донг Џун ја одржаа својата прва средба лично на маргините на дијалогот Шангри-Ла во Сингапур во петокот.
Двајцата функционери разменија мислења за низа спорни прашања, вклучително и зголемената тензија низ Тајванскиот теснец, тековната конфронтација меѓу Филипините и Кина во Јужното Кинеско Море, како и големите глобални конфликти како руската војна во Украина и конфликтот на Блискиот Исток.
За време на 75-минутниот состанок, Остин и Донг и двајцата ја истакнаа важноста од одржување на отворени линии на комуникација меѓу двете војски и ветија дека ќе ја обноват жешката линија меѓу командантите од двете страни во наредните месеци.
Остин ја повтори загриженоста на Вашингтон за неодамнешната дводневна воена вежба на Кина што го опколи Тајван и го повика Пекинг да не ја користи политичката транзиција на Тајван, која тој ја карактеризира како дел од рутински демократски процес, како „изговор за принудни мерки“ против демократскиот остров.
На прес-конференцијата во петокот по средбата меѓу двајцата претставници на одбраната, портпаролот на кинеското Министерство за одбрана, Ву Киан, им рече на новинарите од повеќе од десетина кинески и странски медиуми, вклучително и Гласот на Америка, дека прашањето за Тајван останува чисто внатрешни работи на Кина и дека надворешните сили „немаат право да се мешаат во прашањето“.
Однесувањето на Вашингтон „сериозно ги прекрши обврските преземени од страна на САД“ и испрати погрешни сигнали до „сепаратистичките сили за независност на Тајван“, рече Ву за време на 50-минутната прес-конференција.
Покрај зголемената тензија низ Тајванскиот теснец, Остин и Донг разменија мислења и за тековната конфронтација меѓу Филипините и Кина во Јужното Кинеско Море.
Остин рече дека Соединетите Држави ќе продолжат да „летаат, пловат и оперираат“ секаде каде што меѓународното право дозволува безбедно и одговорно, истовремено нагласувајќи ја важноста од почитување на слободата на пловидба на отворено море според меѓународното право, особено во Јужното Кинеско Море.
За време на состанокот, Донг рече дека Филипините ги прекршиле своите ветувања поради поддршката од „надворешните сили“ и продолжуваат да прават провокации за спорниот Втор Томас Шол во Јужното Кинеско Море, кој и Пекинг и Манила го сметаат за свои територии, според кинеското Министерство за одбрана.
Кинескиот министер за одбрана, исто така, го критикуваше Вашингтон дека распоредува ракетни системи со среден дострел на Филипините „под покривање на воена вежба“, предупредувајќи дека таквиот потег претставува реална закана за регионалната безбедност.
„Остануваме посветени на решавање на несогласувањата со филипинската страна преку консултации на еднаква основа, но нашата толеранција за континуирани и засилени провокации ќе има граница“, изјави Ву на новинарите за време на прес-конференцијата.
Освен за двете спорни прашања во индо-пацифичкиот регион, Остин и Донг разменија мислења и за тековните војни во Украина и на Блискиот Исток. Американскиот секретар за одбрана ја изрази загриженоста на Вашингтон за „директниот придонес на Северна Кореја во тековниот руски напад врз Украина“.
Донг повтори дека Кина задржала „праведна и непристрасна позиција“ за конфликтот во Украина, го почитувала ветувањето дека нема да обезбеди оружје за ниту една страна во војната и строго го контролира „извозот на воени предмети и стоки за двојна употреба во согласност со релевантните закони и прописите“.
Тој ги повика Соединетите држави да не ја префрлаат вината за тековната војна на Кина и рече дека Пекинг ќе продолжи да игра конструктивна улога во промовирањето на мировните преговори, според Ву.
Кинеското Министерство за одбрана соопшти дека двете страни ќе имаат тековни консултации во врска со идните размени меѓу двете војски, при што ангажманите меѓу воените академии и потенцијалните билатерални политички дијалози ќе бидат потенцијална почетна точка.
„Ние веруваме дека имањето состаноци е подобро отколку немањето средба и да се има дијалози е подобро отколку да се нема дијалог“, им рече Ву на новинарите, додавајќи дека билатералните размени како овој состанок можат да помогнат во развојот на „здравите и стабилни“ односи меѓу војската и војската.
Некои аналитичари велат дека средбата меѓу Остин и Донг главно се фокусира на „поставување“ и споделување на основните и основни интереси и црвени линии од перспективите на Пекинг и Вашингтон.
„Разговорот не е за преговори или дипломатија на високо ниво, туку повеќе за воспоставување линии на комуникација за напорната работа што обично се одвива на пониско ниво“, изјави за Гласот на Америка Стивен Наги, регионален експерт за безбедност на Меѓународниот христијански универзитет во Јапонија.
Додека комуникацијата меѓу војската и војската меѓу Пекинг и Вашингтон е важна и има ефект на деескалација на растечките регионални тензии, едно нешто што останува да се види е дали кинеската страна ќе „крене телефон“ во случај на вистински криза.
„Поради природата на политичкиот систем на Кина, моќта беше многу централизирана под Кси Џинпинг, (така што) не сме сигурни дали нашиот кинески колега ќе може да крене телефон, да комуницира и да донесува одлуки во кризна ситуација“, додаде тој.
И покрај оваа несигурност, некои експерти велат дека разговорите меѓу лидерите на одбраната остануваат „неверојатно корисни“. Двајцата функционери „може да разговараат за намерите кои неверојатно се стабилизираат за севкупниот однос, (но) мислам дека нема многу простор за прилагодување на црвените линии на секоја страна“, изјави телефонски за Гласот на Америка, Рори Даниелс, управен директор на Институтот „Политика на општеството на Азија“.
Но, со зголемувањето на тензиите во неколку делови на Азија, вклучително и Тајванскиот теснец, Јужното Кинеско Море и Корејскиот Полуостров, некои набљудувачи велат дека дијалогот во петок меѓу Остин и Донг ќе биде сè поклучен за регионот, особено во време кога има два тековните воени конфликти во светот.
„Тоа е начин на кој двете страни можат да ја намалат температурата, да разменуваат информации на мултилатерален безбедносен форум и да имаат коридорска дипломатија, што е исклучително важно за азиската култура со висок контекст, која избегнува да зборува за нестабилни прашања отворено и искрено во јавноста“, изјави Лим Таи Веи, професор на Националниот универзитет во Сингапур во видео интервју за Гласот на Америка.
Дописникот на Гласот на Америка од Сеул, Вилијам Гало, придонесе за овој извештај.