Назначувањето на специјален советник кој ќе ја надгледува истрагата на Одделот за правда на Хантер Бајден, повторно го покрена вниманието на улогата што таквите обвинители ја одиграле во модерната американска историја.
Денес, јавниот обвинител Мерик Гарланд го именува Дејвид Вајс, американскиот адвокат во Делавер кој ги истражува финансиските и деловните зделки на синот на претседателот, за да ја надгледува истрагата на одделот. Тој рече дека Вајс побарал да биде назначен на позицијата и му рекол дека „според негова проценка, неговата истрага достигнала фаза во која тој треба да продолжи со својата работа“, сега како специјален советник.
Во јануари, Гарланд го назначи Роберт Хур, поранешен американски адвокат во Мериленд, да ја надгледува истрагата на одделот за тоа како неколку серии документи означени како доверливи завршиле во домот на Џо Бајден во Делавер и во канцелариите на американскиот тинк-тенк на претседателот во Вашингтон.
И минатата година, Гарланд го назначи поранешниот јавен обвинител за корупција во Одделот за правда, Џек Смит, да ги води истрагите за задржување на доверливи документи во имотот на поранешниот претседател Доналд Трамп во Флорида, Мар-а-Лаго, како и клучните аспекти на посебната истрага за 6-ти јануари 2021-вата година, за поништување на изборите во 2020 година. Трамп сега се соочува со обвиненија и во двата случаи.
Што е специјален советник?
Специјалниот советник е адвокат назначен да истражува, а можеби и да гони, случај во кој Одделот за правда се смета себеси дека има конфликт или каде што се смета дека е во јавен интерес да има некој надвор од владата да дојде и да преземе одговорност за материјата.
Според Кодексот на федералните регулативи, специјалниот советник мора да има „репутација за интегритет и непристрасно одлучување“, како и „информирано разбирање на казненото право и политиките на Одделот за правда“.
Каква моќ има?
Специјалните советници се обезбедени со буџет и можат да побараат персонал од адвокати, и внатре и надвор од одделот, доколку им е потребна дополнителна помош.
Покрај способноста да подигнуваат обвиненија, специјалните бранители имаат алатки за спроведување на законот, како што е овластувањето да издаваат судски покани и налози за претрес. Роберт Мулер, поранешен директор на ФБИ, кој како специјален советник во администрацијата на Трамп ја водеше истрагата за можна координација меѓу Русија и кампањата на Трамп во 2016 година, издаде повеќе од 2.800 судски покани и изврши речиси 500 налози за пребарување и заплена.
Која е разликата меѓу независните од специјалните советници?
Позицијата на специјалниот советник по клучни начини се разликува од работата на независните советници, кои порано работеле надвор од надзорот на Одделот за правда и кои воделе значајни истраги во ерата по Вотергејт во администрациите на двете политички партии.
Еден таков независен советник беше Лоренс Е. Волш. За време на аферата „Иран-контра“ во вториот мандат на претседателот Роналд Реган, Валш беше назначен да ја истражува тајната продажба на оружје на Иран и пренасочувањето на парите на бунтовничките сили кои се борат против владата на Никарагва.
Една деценија подоцна, независниот советник Кен Стар истражуваше измамнички зделки за недвижности во кои беа вклучени долгогодишниот соработник на претседателот Бил Клинтон и првата дама Хилари Клинтон, истражуваше во отстранувањето на документите од канцеларијата на заменикот советник во Белата куќа, Винсент Фостер по неговото самоубиство и собра докази за Сексуалните средби на Клинтон со поранешната приправничка во Белата куќа, Моника Левински. Како резултат на тоа, Клинтон беше отповикан од Домот, но помина во Сенатот.
Но, поради загриженоста за цената и распространетата природа на таквите истраги, Конгресот во 1999 година дозволи да истече одредбата со која се регулираат независните советници.
Кој е Дејвид Вајс?
Назначен од Трамп, Вајс положи заклетва како американски адвокат во 2018 година, според неговата официјална биографија. Тој остана на позицијата откако Бајден го презеде претседателството за да може да продолжи да ја надгледува истрагата за Хантер Бајден.
Пред тоа, Вајс беше службеник за правда во Врховниот суд во Делавер. Тој беше федерален обвинител пред да замине на приватна пракса, каде што се фокусираше на комерцијални судски спорови. По престојот во фирма за финансиски услуги, тој повторно се приклучи на Одделот за правда во 2007 година.
На неговата сегашна позиција, Вајс ја водеше истрагата на федералната влада за финансиските и деловните зделки на Хантер Бајден. Како специјален советник, тој ќе има пошироки овластувања да спроведе поопсежна истрага во различни области.
Во јуни, Хантер Бајден беше обвинет за две прекршочни кривични дела за неплаќање даноци од над 100.000 долари од над 1,5 милиони долари приход во 2017 и 2018 година. Се очекуваше тој да се изјасни за виновен откако склучи договор со обвинителите, кои планираа да препорачаат две години условна казна.
Во тоа време, обвинителите рекоа дека Хантер Бајден останува под истрага. Договорот се распадна во јули кога федералниот судија пројави загриженоста за условите на договорот.
Токму кога неговото назначување за специјален советник беше објавено денес, Вајс го извести федералниот судија во Делавер дека разговорите за спогодба за вината во случајот Хантер Бајден се во „ќорсокак“.
Републиканците во Претставничкиот дом, исто така, подготвуваат сопствена истрага за деловните зделки на Хантер Бајден. Тие се обидуваа да ја поврзат работата на синот со неговиот татко и досега не беа во можност да изведат докази за да покажат погрешно постапување.
Извор: Асошиетед Прес