Претседателот Џо Бајден е во Њујорк пред неговиот говор на Генералното собрание на Обединетите нации во вторник, каде што ќе се обиде да ги убеди лидерите дека неговата визија за американското лидерство и мултилатералниот пристап кон надворешната политика ќе помогнат во решавањето на најитните проблеми во светот.
Некои од тие проблеми ги вклучуваат климатските промени и тековната војна во Украина која има далекусежно влијание врз глобалниот синџир на снабдување и инфлацијата.
Бајден може да има можност да доминира во дипломатските ангажмани во Њујорк, бидејќи лидерите на американските противници го прескокнуваат собирот. Рускиот претседател Владимир Путин, кој се соочува со налог за апсење од Меѓународниот кривичен суд, нема да присуствува. Ниту кинескиот претседател Шји Џинпинг, ниту неговиот врвен дипломат Ванг Ји.
Клучна цел на Бајден во неговиот говор е да ја задржи поддршката за Украина во услови на зголемени повици од земјите од глобалниот југ за брзо следење на мировните преговори меѓу Москва и Киев. Граѓаните на овие земји во развој го носат товарот на конфликтот врз глобалните цени на енергијата и храната и се повеќе се загрижени за изгледите за долготрајна војна.
Иако не постои униформен „глобален југ“ поглед на војната, повеќето незападни членки на ОН сакаат да видат дипломатско решавање на војната порано отколку подоцна, рече Ричард Гован, експерт на ОН во Меѓународната кризна група.
„Дури и некои од оние кои сочувствуваат со Украина мислат дека Киев треба да почне да преговара додека руските трупи се уште се на нејзина територија“, изјави Гован за Гласот на Америка.
„Фактот дека украинската контраофанзива донесе неколку спектакуларни придобивки им додава на нивното чувство дека е време за дипломатија“, рече тој.
Претставниците на Белата куќа нагласуваат дека Вашингтон ќе ги поддржи мировните преговори кои водат до „праведен мир“ во Украина заснован на принципите на територијален интегритет и суверенитет.
„Во текот на изминатите неколку месеци изградивме силен ангажман и дијалог со глобалниот југ за тоа како на крајот изгледа праведен мир“, им рече на новинарите на брифингот во петокот советникот за национална безбедност Џејк Саливан.
„Се чини дека Русија не е особено сериозна за тоа во моментов“, рече Саливан.
Клучно за тој дијалог е билатералниот состанок планиран во среда со бразилскиот претседател Луис Инасио Лула да Силва, претседавач на 20-те најголеми економии или Г20. Гласниот застапник на Глобалниот југ, Лула го критикуваше Западот дека го продолжува конфликтот обезбедувајќи воена поддршка за владата на украинскиот претседател Володимир Зеленски и се залага за мировни преговори.
Зеленски ќе има шанса да се изјасни во вторник кога ќе зборува директно пред Генералното собрание - неговото прво појавување пред светската организација по инвазијата на Русија.
Украинскиот лидер ќе биде пречекан во четврток во Белата куќа.
Централноазиски самит
Во вторник, Бајден треба да одржи и самит со лидерите на петте централноазиски земји: Таџикистан, Киргистан, Казахстан, Туркменистан и Узбекистан. Дијалогот меѓу Соединетите Држави и овие земји, познат како формат Ц5+1, започна во 2015 година, но средбата во вторник ќе го одбележи првпат американски претседател да се сретне заедно со лидерите.
Регионалната безбедност, климатските промени, трговијата и поврзувањето, како и тековните реформи за подобрување на владеењето и владеењето на правото, ќе бидат во фокусот на самитот, според Белата куќа.
Состанокот е дел од стратешкиот потег на администрацијата да го прифати регионот, каде што САД имаа помало влијание во споредба со она на Русија и Кина. И Кси и Путин се сретнаа со овие централноазиски лидери претходно оваа година.
САД немаат јасна стратегија за Централна Азија и покрај зголемената централност на регионот, рече Џен Муртазашвили, вонреден професор на Факултетот за јавни и меѓународни односи на Универзитетот во Питсбург. Иако Вашингтон разбира дека тука не може да се спротивстави на Русија и Кина, изјави таа за Гласот на Америка, дека САД можат да претстават алтернатива за прашања од заеднички интерес, особено во поддршката на регионалната економска соработка и безбедност.
Исто така во вторник, Бајден ќе се состане со генералниот секретар на ОН, Антонио Гутереш. Бајден вечер ќе биде домаќин и на традиционалниот прием со светските лидери.
Билатерално со Нетанјаху
Друг клучен состанок на маргините на Генералното собрание на Обединетите нации е средбата на Бајден во средата со израелскиот премиер Бенјамин Нетанјаху. Ова ќе биде прв личен ангажман на Бајден со Нетанјаху по изборната победа на израелскиот лидер во ноември минатата година и воспоставувањето на најдесничарската влада во земјата во историјата.
Бајден и некои демократи изразија неодобрување за тврдокорните политики што произлегуваат од владата на Нетанјаху, вклучувајќи го и нејзиниот план за ремонт на судството за кој критичарите велат дека е опасност за демократијата на земјата. Бајден и Нетанјаху, исто така, се во несогласување околу израелското проширување на населбите на Западниот Брег и барањето на САД повторно да се отвори конзулат во Ерусалим за палестинските граѓани.
Во исто време, Вашингтон работи на договор за олеснување на Израел да ги нормализира дипломатските односи со своите арапски соседи, вклучително и Саудиска Арабија.
Додека е во Њујорк, Бајден, исто така, ќе присуствува на настани од кампањата, вклучително и една понеделничка вечер насловен „Бродвеј за Бајден“.