Американскиот претседател Џо Бајден ќе биде домаќин на јапонскиот премиер Фумио Кишида и на филипинскиот претседател Фердинанд Маркос Џуниор на самитот во Белата куќа, кој треба да ја зајакне трилатералната поморска соработка во Јужното Кинеско Море, што е голем потег за спротивставување на Пекинг.
Првиот собир од ваков вид на САД и нивните двајца азиски сојузника е закажан за в четврток.
Тоа е дел од стратегијата на Бајден да ги спои постоечките билатерални сојузи во пошироки, за да го засили влијанието на САД во Азија.
Самитот САД-Јапонија-Филипини се фокусира на слободата на пловидба во Јужното Кинеско Море.
Минатата година, Бајден беше домаќин на сличен состанок со Јапонија и Јужна Кореја за да се справи со заканата од Северна Кореја.
Манила сака да ја зацврсти трилатералната поморска соработка, поточно плановите за заеднички поморски патроли на трите земји, потег што најверојатно ќе предизвика силна реакција од Пекинг.
„Заедничките патроли се нешто за што веќе разговаравме опширно со Јапонија и САД“, им рече на новинарите на брифингот минатата недела филипинскиот амбасадор во САД Хозе Мануел Ромуалдез.
„И мислам дека се надеваме дека тоа ќе се реализира многу брзо“.
Белата куќа одби да ги потврди таквите планови, повторувајќи само дека лидерите ќе имаат многу да разговараат на нивната средба.
„Секако, тензиите во Јужното Кинеско Море не исчезнуваат“, рече портпаролот на националната безбедност Џон Кирби како одговор на прашањето на Гласот на Америка за време на брифингот во Белата куќа во четвртокот.
„Тоа беше прашање што беше покренато во повикот на претседателот со претседателот Шји пред само неколку дена“.
Портпаролот на Пентагон Пат Рајдер, исто така, одби да потврди, велејќи само за Гласот на Америка дека целта на трилатералните напори во Јужното Кинеско Море е „да се осигура дека индопацифичкиот регион останува слободен, тој останува отворен и дека има безбедност и стабилност во целиот регион“.
Сепак, на самитот „нашироко се очекува“ најава за заеднички поморски патроли, рече Грегори Полинг, директор на Програмата за Југоисточна Азија на Центарот за стратешки и меѓународни студии и Иницијатива за поморска транспарентност на Азија.
По зголемените филипински поморски активности со регионалните партнери, вклучувајќи ги САД, Јапонија и Австралија, трилатералната поморска патрола „е очигледен следен чекор“, изјави тој за Гласот на Америка.
Состанокот и очекуваното соопштение ќе дојдат во време на зголемена тензија во Јужното Кинеско Море, каде што со недели бродовите на кинеската крајбрежна стража распоредуваа водени топови против филипинските бродови.
Од 1999 година, филипинските војници чуваат уништен брод оставен на брегот за да ги задржат претензиите за суверенитет на земјата над островите Спретли во Јужното Кинеско Море.
Филипините се сојузник на САД според Договорот за заемна одбрана од 1951 година, што значи дека препирките меѓу Манила и Пекинг во Спратли се проблем за Вашингтон.
„Иако сме фокусирани на Тајван од очигледни причини, конфликтот меѓу САД и Кина останува поверојатен во Јужното Кинеско Море“, изјави Полинг за Гласот на Америка.
„Нема да ескалираме во општа војна во Јужното Кинеско Море. Но, воен конфликт на пониско ниво е непријатно можен“.