Група Американци ослободени по долгогодишен притвор во Иран пристигна во вторникот во Вашингтон како дел од договорот што вклучуваше ослободување на пет Иранци обвинети или осудени за злосторства во Соединетите држави.
Американците беа пречекани од најблиските кои возбудени побрзаа да ги прегрнат додека излегуваа од авионот во претпладневните часови.
Сијамак Намази, Емад Шарги и Морад Тахбаз, заедно со уште двајца американски затвореници чиј идентитет остана приватен на барање на нивните семејства, го напуштија Катар во понеделникот по првичната станица во Доха. И на мајката на Намази и на сопругата на Тахбаз, кои беа под забрана за патување во Иран, им беше дозволено да заминат со групата.
Иранските државни медиуми соопштија дека двајца од ослободените Иранци, исто така, патувале низ Доха пред да пристигнат во Техеран. Иранското Министерство за надворешни работи соопшти дека други двајца ќе останат во САД, додека другиот ослободен Иранец ќе замине во друга земја.
Американскиот претседател Џо Бајден = рече дека ослободените Американци ќе бидат повторно обединети со најблиските „по издржување години на агонија, неизвесност и страдање“. Тој им се заблагодари на владите на Катар, Оман, Јужна Кореја и Швајцарија „за нивните неуморни напори да ни помогнат да го постигнеме овој исход“.
Бајден, исто така, ги предупреди Американците да не патуваат во Иран, нагласувајќи ги предупредувањата на Стејт департментот за ризикот од киднапирање и произволно апсење.
„Сите Американци треба да ги послушаат тие зборови и да не очекуваат дека нивното ослободување може да се обезбеди ако не го сторат тоа“, рече Бајден.
Иранскиот претседател Ебрахим Раиси рече дека размената во понеделник може да биде „чекор во насока на хуманитарна акција меѓу нас и Америка“.
Говорејќи пред новинарите на Генералното собрание на Обединетите нации во Њујорк, тој рече: „Тоа дефинитивно може да помогне во градењето доверба“.
Договорот вклучуваше САД да дозволат 6 милијарди американски долари од иранските средства замрзнати под санкциите на САД да бидат префрлени од сметки во Јужна Кореја на сметки во Катар. Средствата се наменети за употреба само за ирански хуманитарни цели, како што се храна, лекови и земјоделски производи.
Претставниците на администрацијата на Бајден им рекоа на новинарите дека системот е поставен на начин што тие се многу уверени дека заканата од пренасочување на парите за други цели е многу мала, и ако има пренасочување, сметките ќе бидат заклучени.
Поранешниот американски претседател Доналд Трамп и некои американски конзервативни пратеници го критикуваа Бајден дека се согласил со договорот, тврдејќи дека ослободувањето на 6 милијарди долари претставува „откуп“ за заложниците и дека парите ќе му овозможат на Иран да помогне во развојот на својот систем за нуклеарно оружје, а не да се користи за хуманитарни цели.
Трамп го нападна Бајден минатата недела на неговата социјална мрежа велејќи дека договорот поставува „УЖАСЕН преседан“.
Сенаторот Џон Тун на Фејсбук рече дека „САД треба да бидат непопустливи во напорите да ги вратат затворените Американци дома, но Иран сега ќе брои палети пари за откуп, ставајќи ги своите лидери во подобра позиција да развијат нуклеарно оружје и да финансираат терористи. Цената за ослободување на американските заложници само ќе се зголеми“.
Белата куќа, сепак, рече дека САД не му даваат пари на Иран.
„Ова не е никаков вид плаќање. Ова не се американски долари. Тие не се долари на даночните обврзници, тоа се ирански долари што администрацијата на Трамп им дозволи да ги прават“ во продажба на нафта во други земји, се вели во соопштението на портпаролкатата на Советот за национална безбедност, Адриен Вотсон.
Петте Иранци кои беа дел од размената беа обвинети или осудени за ненасилни злосторства во Соединетите држави и добија милост од САД. Тие беа идентификувани како Кавех Лотфолах Афрасијаби, Мехрдад Ансари, Амин Хасанзадех, Реза Сархангпур Кафрани и Камбиз Атар Кашани.
Претставниците на администрацијата на Бајден рекоа дека Иранците на кои им недостасува правен статус во Соединетите држави ќе се вратат во Иран.
Ансари и Кафрани немаат правен статус на САД. Афрасијаби и Хасанзадех се постојани жители на САД, додека Кашани е иранско-американски двоен државјанин.
Покрај размената на затвореници, САД воведоа нови санкции бидејќи го повикаа Иран да даде целосен извештај за тоа што се случи со Роберт Левинсон, поранешен агент на ФБИ кој исчезна во Иран под мистериозни околности во 2007 година и се претпоставува дека е мртов.
„Семејството Левинсон заслужува одговори“, рече Бајден.
„Денес го санкционираме поранешниот претседател Махмуд Ахмадинеџад и иранското Министерство за разузнавање според Законот за Левинсон за нивната вмешаност во незаконски притворања. И ние ќе продолжиме да наметнуваме трошоци на Иран за нивните провокативни дејства во регионот“, додаде Бајден.
Некои информации за оваа содржина дојдоа од Асошиетед прес, агенцијата Франс прес и Ројтерс.