ВИЕНА, 10 ноември (Ројтерс) - Иран се согласи на посетата на Меѓународната агенција за атомска енергија МААЕ овој месец за да даде одговори на надзорното тело на ОН и нејзиниот одбор од 35 држави кои повикуваат на потеклото на честичките од ураниум пронајдени на три локации, стои во денешниот извештај на МААЕ, објави Ројтерс.
Сепак, Иран допрва треба да обезбеди нов материјал, а неговата понуда дојде пред кварталниот состанок на Одборот на гувернери на Меѓународната агенција за атомска енергија следната недела, на кој дипломатите велат дека очекуваат западните сили да извршат притисок за резолуција со која се повикува Иран на соработка.
„Агенцијата му повтори на Иран дека на овој состанок очекува да започне да добива од Иран технички веродостојни објаснувања за овие прашања, вклучувајќи пристап до локации и материјали, како и прибирање примероци“.
Прашањето за необјаснетите честички на ураниум стана пречка во пошироките разговори за заживување на иранскиот нуклеарен договор од 2015-та година со светските сили, бидејќи Техеран сега бара затворање на истрагата на МААЕ како дел од тие преговори.
Од МААЕ велат дека нема да попушти под политички притисок и дека нејзина работа е да даде извештај за целиот нуклеарен материјал. Фактот дека материјалот што не е евидентиран се чини дека бил присутен на овие локации е проблем што мора да продолжи да го разгледува додека не се реши.
„Генералниот директор Рафаел Гроси е сериозно загрижен што сè уште нема напредок во разјаснувањето и решавањето на отворените заштитни прашања“, се вели во извештајот, осврнувајќи се на трагите од ураниум.
„Во тој контекст, тој го забележува предлогот на Иран да се одржи натамошен технички состанок со високи претставници на Агенцијата во Техеран пред крајот на месецот, но нагласува дека оваа средба треба да биде насочена кон ефективно разјаснување и решавање на тие прашања.
Договорот од 2015-та година ги ограничи атомските активности на Иран во замена за ослободување од санкциите наметнати од Западот. Во 2018 година, тогашниот претседател Доналд Трамп нареди повлекување на САД од договорот, враќајќи ги американските санкции против Техеран. Иран одговори со прекршување и многу подалеку од ограничувањата на договорот.
Во последните месеци Иран инсталираше уште стотици напредни центрифуги, машини кои збогатуваат ураниум, во своите подземни постројки во Натанц и Фордоу.
Договорот од 2015 година му дозволува на Иран само да произведува збогатен ураниум со повеќе основни центрифуги од прва генерација.
Во другиот извештај на МААЕ, објавен денес од Ројтерс, се вели дека залихите на збогатен ураниум во Иран благо се намалиле.
Залихите на ураниум збогатен до 60 отсто чистота, блиску до нивото од приближно 90 отсто за производство на оружје, пораснале од 6,7 килограми на повеќе од 62 килограми. Тоа е повеќе од доволно, ако дополнително се рафинира, за една нуклеарна бомба.