Грција се подготвува за нова помош за Украина, која може да вклучува опрема за противвоздушна одбрана. Станува збор за оружје што повеќе не го користат вооружените сили на Грција.
„Ние ја снабдуваме Украина со сè што можеме и сè што од нас беше побарано да испорачаме на ниво на кое можеме“, рече специјалниот претставник на Грција во Украина Спирос Лампридис во интервју за Гласот на Америка на украинска за време на неговата посета на Вашингтон.
Исто така, Атина им се приклучи на земјите кои обучуваат украински пилоти за управување со борбените авиони Ф-16. Украинските власти ја прифатија понудата на Грција.
Специјалниот претставник на Грција во Украина, Спирос Лампридис, во интервјуто зборуваше за соработката на САД и Грција за безбедносната помош за Украина, учеството на Грција во обуката на украинските пилоти и ветувањата за обнова во Одеса и во Мариупол.
Интервјуто е уредено заради јасност
Глас на Америка: Вие сте во официјална посета на САД – каква порака сакате да им пренесете на американскиот народ и на Конгресот?
Лампридис: Јас сум специјален претставник на Грција во Украина и мојата порака е многу едноставна - Грција е со Украина од првиот ден. Нашиот премиер уште на првиот ден од инвазијата рече дека сме на вистинската страна на историјата. Во нашата историја знаеме што значи да се биде окупиран, кога се доведуваат во прашање суверенитетот, независноста и територијалниот интегритет. Ќе бидеме на вистинскиот пат во однос на Украина, заедно со нашите партнери од ЕУ, колку што е потребно, и што и да е потребно, ќе бидеме заедно. Ова е пораката.
Мојата порака е многу едноставна - Грција е со Украина од првиот ден.Спирос Лампридис
Глас на Америка: Грција се подготвува да обезбеди нова безбедносна помош за Украина, вклучувајќи опрема за противвоздушна одбрана, откако Вашингтон се согласи на Грција да и продаде борбени авиони Ф-35 во вредност од 8,6 милијарди долари. Наспроти позадината со доцнењето на финансирањето на Украина во американскиот Конгрес, дали Грција ќе продолжи да ја зголемува воената помош за Украина?
Лампридис: Ова се доверливи информации, но нема тајни меѓу пријателите – ние ја снабдуваме Украина со сè што можеме и сè што од нас беше побарано да испорачаме на ниво на кое можеме. Но, ние продолжуваме да ја исполнуваме нашата должност. Она што го добивме (од САД) не е навистина релевантно за ова.
Ние почнавме да даваме помош уште пред да имаме договор за борбените авиони Ф-35 со САД. Ова е еднострана акција на Грција. Украина ја брани својата независност и суверенитет. Мислевме дека треба да дадеме се што можеме, се разбира, без да ја загрозиме сопствената национална одбрана. Тоа и го правиме. За ова, размислуваме да го зголемиме нашиот придонес.
Грција ќе учествува во обновата на Мариупол по ослободувањето на градот
Глас на Америка: Грција влезе во НАТО и ЕУ и ја поддржа Украина, вклучувајќи ја и помошта за која зборувате. Но, покрај тоа, Атина вети дека ќе помогне во реконструкцијата на украинските градови - Одеса и, по деокупацијата - Мариупол. Можете ли да ни кажете повеќе за ова?
Лампридис: Според нас, кршењето на суверенитетот на Украина влијае на земји кои се многу блиску до нашите срца. Околу Црното Море, вклучувајќи ги и регионите во близина на регионот Азов и Одеса. Кога се случи инвазијата, тоа беше удар за животите, достоинството и семејствата на илјадници Украинци.
Украина ќе стане членка на Европската унија.Спирос Лампридис
Мнозинството Украинци ги напуштија окупираните територии во различни делови на Украина. Голем број дојдоа во Грција, каде со отворени срца ги пречекавме. Тие се наши сонародници. За жал, многу од нив сѐ уште се под брутална руска окупација во Мариупол и околните села. Околината во која живеат е страшна.
Во блиска иднина ќе си го одржиме зборот барем во однос за Одеса. Веќе заедно со локалните власти од регионот гледаме кои се нивните приоритети и што всушност можеме да направиме. Во однос на Мариупол, самиот премиер на Грција во минатото вети дека ќе го реконструира целосно. Секако, за да го реализираме планот, мора да се создадат услови. А условот е Мариупол да биде слободен и украински, како што треба. Кога ќе се случи, ќе бидеме таму.
Глас на Америка: Грција неодамна се приклучи на воздушната коалиција на земји кои учествуваат во обуката на украинските пилоти за управување со борбените авиони Ф-16. Како се одвиваат овие обуки?
Лампридис: Да, тоа веќе се случува. Веќе испративме полковник на воздухопловните сили во Киев. Тој е многу искусен пилот. Неговата главна задача е да биде таму каде што се одржува обуката. Нема да ја откријам локацијата на базата надвор од Украина. Но, отсега ќе го зголемиме нивото на техничка помош, не само со пилоти кога се потребни инструктори, туку и со техничари, бидејќи во напредната технологија на авионите она што е важно не е само да се лета со нив, туку и да се одржуваат. Тренинзите се одвиваат многу добро и тоа не е изненадувачки. Видовме како се борат украинските сили, како украинските пилоти ја доживуваат обуката и, веројатно, периодот на обука ќе биде многу пократок од очекуваното.
Украина ќе стане членка на Европската унија.Спирос Лампридис
Глас на Америка: На Балканот, Грција ги промовира интересите на Украина. Премиерот на Грција се сретна со лидерите на земјите од регионот, што меѓу другото заврши и со потпишување на Атинската декларација. Каква порака промовира Грција во регионот во однос на поддршката за Украина?
Лампридис: Следната средба ќе се одржи на 1 март во Тирана. На оваа средба повторно е поканета Украина, а таму премиерот Мицотакис ќе се сретне со Зеленски. Украина има место на конференцијата како кандидат за членство во ЕУ, а ние ќе ја промовираме кандидатурата на Украина.
Глас на Америка: Како го оценувате напредокот на интеграцијата на Украина во ЕУ? Истото прашање е и за интеграцијата на Украина во НАТО.
Лампридис: Што се однесува до НАТО, тоа е политичка одлука која зависи од земјите-членки на НАТО, кои едногласно треба да одлучат дали некоја земја има право да се приклучи. Главниот предуслов е придонес за безбедноста на алијансата. Кога ќе се исполни овој услов, ќе можеме да почнеме да разговараме за целосна интеграција на Украина во НАТО. Украина е веќе многу блиску до НАТО во пракса, не само со зборови.
Прашањето за членството во Европската унија е многу специфично, Украина веќе е во процес на отпочнување на пристапните преговори, кои имаат повеќе аспекти. Едната е техничка, другата е политичка, третата е финансиска и економска. Украинците се во многу подобра позиција од другите земји кандидати. Се разбира, има војна и има и други приоритети. Не велам дека ќе потрае многу години, но не се ни месеци. Тоа е долг процес, но најважно е што на крај ќе се случи тоа, а тоа е Украина да стане членка на Европската унија, за тоа нема никакво прашање.
Глас на Америка: Несомнено, мислењето на населението е важно за политичките одлуки на земјата. Според социолошките истражувања, грчкото население поддржува хуманитарна помош и санкции против Русија, но не толку многу безбедносна помош за Украина. Зошто е ова така?
Лампридис: Во една социолошка анкета, важно е како точно е формулирано прашањето. Исто така, не заборавајте дека Грција е историски и културно блиску до Русија со векови. Резултатите од социолошките анкети, кога гледаме позитивен став кон Украина во оваа војна од 60-70% од населението, ова покажува многу значајни промени. Просечниот Грк не знае војна од Втората светска војна и граѓанските војни. Тој мисли: „Да им дадеме хуманитарна помош на децата кои немаат греење, облека или лекови“. Тие не размислуваат исто за оружјето. Но, ние го правиме она што треба да го направиме.
Глас на Америка: Атина ја поддржува идејата за продлабочување на економските врски меѓу ЕУ и Кина. Може ли Грција да го искористи партнерството со Кина за да го натера Пекинг да заземе поостар став за руската агресија против Украина?
Лампридис: Ова е премногу амбициозно. Ако Грција имаше моќ да влијае на Кина за било што, ние ќе бевме суперсила. Со сета сериозност, Грција не се залага за подобрување на односите со Кина, туку за тоа дека Кина може и треба да се гледа прво како партнер на Европа, а дури потоа како предизвик и противник. Во наши раце е да ги развиваме односите во позитивна насока. На Европа не и треба друг непријател. Веќе имаме доволно опасен непријател во моментов. Кина можеби е антагонистички настроена во некои комерцијални аспекти, но во моментов не претставува закана за Европа.
Глас на Америка: На почетокот на годинава Украина и Грција потпишаа меморандум за вертикален транспорт на гас од Грција во Украина. Колку овој проект е важен за Грција и Украина?
Лампридис: Постои вертикална енергетска оска која минува од Егејското Море преку цевководи до Бугарија и Романија. Оваа оска функционираше пред две години. Минатата година беше проширен до Молдавија и границата со Украина. Тој е поврзан со украинскиот гасоводен систем и/или го повлекува гасот од подземните складишта. Украинските капацитети за складирање се огромни.
Прво, можно е да се земе вишокот гас од Украина и да се дистрибуира меѓу другите земји на кои им е потребен природен гас во Европа. И ако Украина има потреба од гас, тој може да се испорачува во која било количина преку Александрополис, најсеверното пристаниште во Грција, кое може да прима течен природен гас од каде било во светот, да го претвори во природен гас и тој веднаш ќе стигне до Украина преку гасоводот. Така Украина ќе биде безбедна во енергетското прашање. Ним повеќе не им треба ништо да минува низ нивната територија од Русија, а од друга страна, исклучително е важно за Европската унија и земјите кои во минатото велеа дека не можат да ги прекинат изворите на енергија од Русија за да не замрзнат во зима.
Да не беше Украина, светот сега ќе гладуваше
Глас на Америка: Бродови од Грција превезуваат жито од Украина во Црното Море. Неодамна еден од грчките бродови со жито удри во мина. Која е улогата на Грција во црноморскиот коридор за жито?
Лампридис: Среќа што немаше повеќе вакви инциденти. Кога бев во Констанца, командантот на романската морнарица, кој прави одлична работа обидувајќи се да ги заштити конвоите и да ја исчисти областа од мини, ни кажа каква е морска мина среде ноќ. Овие рудници немаат локатори. Не се појавуваат на радарот и не се поголеми од голема фотелја. Замислете го Црното Море, со темни бранови, ова е руски рулет.
Секој ден, Украина ги обезбедува повеќето земји од југот со житото неопходно за правење леб. Да не беше Украина, светот сега ќе гладуваше. На Украина и должиме жито, храбри војници кои ја бранат не само својата земја, туку и нашите идеали, нашиот морал, како и храната што светот ја добива од украинското жито. Така ќе продолжиме да го правиме и покрај тешкотиите и жртвите. Мораме да го направиме тоа.
Ние ќе го направиме тоа. И мислам дека на крајот ќе победи правдата, демократијата и слободата, бидејќи Украина го заслужува тоа, а светот заслужува пример. Не може да биде пример дека злото може да победи во таква битка, дури и ако тоа е битка на Дејвид и Голијат. И верувајте ми, на Дејвид му оди многу добро.