Унгарија се заканува дека ќе ја блокира европската помош од 50 милијарди долари за Украина и ќе стави вето на кандидатурата за членство на Киев во ЕУ, во услови на спирален спор меѓу Брисел и Будимпешта.
Претседателот на Советот на ЕУ, Шарл Мишел, во понеделникот отпатува за Унгарија на разговори со премиерот Виктор Орбан, во обид да ги смири односите пред клучниот самит закажан од 14 до 15 декември, каде што шефовите на државите на ЕУ се очекува да одлучат за отворање официјални разговори со Украина. околу нејзиното пристапување во блокот. Ниту Мишел ниту Орбан не зборуваа за печатот по состанокот во понеделникот.
Унгарија долго време е трн во окото на Европската унија. Спорот околу воената и економската поддршка на блокот за Украина доаѓа во време на се поогорчена реторика додека започнува кампањата за европските избори во јуни следната година.
Кампања против ЕУ
Партијата Фидес на премиерот Орбан овој месец започна личен напад против претседателката на Европската комисија Урсула Фон дер Лајен, поставувајќи билборди на кои е прикажана покрај Алекс Сорос, синот на либералниот финансиер со унгарско потекло Џорџ Сорос - уште една омилена цел на кампањите на Фидес. Слоганот на плакатите гласи: „Да не танцуваме на нивните мелодии“.
Обраќајќи им се на членовите на конгресот на партијата Фидес на 18 ноември, Орбан ги засили своите напади врз ЕУ.
„Длабоко сум убеден дека мора да кажеме не на европскиот модел на Брисел. Мора да кажеме не затоа што е неодржливо, затоа што нема иднина. Убеден сум дека денес, во Брисел, Европа се уништува и води до нејзините урнатини“, им рече Орбан пред поддржувачите, пред да ја повтори својата закана дека ќе стави вето на апликацијата за членство на Украина во ЕУ.
„Во месеците што следат, до европските избори, се соочуваме со сериозни политички борби… наша задача ќе биде да го поправиме погрешното ветување за почеток на преговори со Украина, бидејќи Украина сега е светлосни години оддалечена од Европската унија“, рече тој.
Блокирани фондови
ЕУ продолжува да задржува околу 24 милијарди американски долари стимулативниот фонд на блокот за пост-ковид поради загриженоста за владеењето на правото во Унгарија, вклучително и независноста на судството и слободата на печатот. Брисел постојано изразуваше загриженост поради назадувањето на демократијата.
Во писмото до претседателот на Советот на ЕУ, Шарл Мишел минатата недела, премиерот Орбан, наводно, се заканил дека ќе го блокира пакетот помош од 50 милијарди долари од ЕУ за Киев.
Критичарите велат дека неговиот тврдокорен пристап може да резултира со контраефект.
„Орбан е сè поизолиран во Европската унија и тоа боли. Боли не само симболично, туку боли и економски. Унгарската економија не е во многу добра состојба, а недостигот на фондови од ЕУ и замрзнатите фондови на ЕУ, поради загриженоста за владеење на правото, но и поради неограничената позиција на владата во однос на руско-украинското прашање, а исто така и нејзиното налетување на ЕУ, очигледно одигра важна улога во замрзнувањето на овие средства“, изјави за Асошиејтед прес Петер Креко, аналитичар во тинк-тенкот „Политички капитал“ во Будимпешта.
Надежите на Украина во ЕУ
ЕУ објави 1 милијарда долари од замрзнатите средства минатата недела, во обид да ги надмине приговорите на Унгарија. Не е јасно дали тоа ќе биде доволно за да се спречи Орбан да ги искористи своите закани со вето на претстојниот самит на ЕУ во декември.
Унгарскиот премиер рече дека нема шанси тие разговори да продолжат со земја во војна и го повика Киев да побара мировни преговори со Москва. Украина соопшти дека нема да отвори преговори додека руските сили не ја напуштат нејзината територија.
„Украинците едноставно не веруваат дека може да и се верува на Русија. И затоа тие го гледаат членството во ЕУ и НАТО како единствена безбедносна гаранција - не само за Украина, туку и за одржлив мир и безбедност во Европа“, рече Олга Токариук, аналитичар во лондонската Чатам Хаус.
Аналитичарите велат дека Виктор Орбан може да биде охрабрен од неодамнешните изборни победи на Роберт Фицо во Словачка и Герт Вилдерс во Холандија, двајцата истомисленици кои изразија скептицизам за поддршката на ЕУ за Украина.