Кина, Русија, Иран и други земји се обидуваат да манипулираат со информацискиот простор. Разликата помеѓу она што тие се обидуваат да го направат и она што ние се обидуваме да го направиме, е да изградиме информативен простор во кој различните мислења се добредојдени.
„Ќе ми поставите прашања што можеби не ми се допаѓаат, но тоа не ми пречи, како што би им пречело нив. Тоа е дел од демократијата“, рече Џејмс П. Рубин, специјален пратеник и координатор на Центарот за глобален ангажман на онлајн дискусија денес во Брисел.
Информативните текови можат да дадат резултати што луѓето дури и не ги разбираат. И, затоа е толку опасно кога Кина Русија, Иран и другите земји се обидуваат да манипулираат со информацискиот простор преку лажни наративи.
Слична е состојбата и во Црна Гора, Македонија, Косово и Србија, особено во Србија, рече Рубин.
„Србија е единствената земја во регионот која не го затворила „медиумското оружје“ од Русија, Спутник. Тие мислат дека можат да го поседуваат тоа, а сепак да влезат во Европската унија, што ме збунува. Украина ги затвори „РТ“ и „Спутник“ што претставуваа суштинско оружје за руската воена операција со лажење за причините за нивната инвазија, фалсификувани извештаи и негирање на овие вистини. Србија стана влезна точка за Русија во Западен Балкан. Сепак, на моите состаноци со владини претставници и други, забележав зголемена желба на Кинезите да одиграат улога во медиумските организации. Видов некои случаи каде што кинескиот патен систем не е толку добар, како што се покажа во Северна Македонија, и тие ќе мора да изградат пат со помош од Западот. Но, тоа е главно во градежната област. Имаше напори да се купат организациите за да се развие доминантна сопственост на медиумски организации, што се сомневам дека Кина е подготвена на праведно известување и тоа е растечки проблем кој е многу реален. Во моментов најголемиот проблем е што Србија ги вклучи РТ и Спутник како медиуми на српски јазик, што значи дека ќе биде разбирлив и за другите земји од регионот. Тоа е главниот проблем со медиумите и информациите“, рече тој.
Првиот чекор во секој проблем е да го препознаете. Тоа е прашање на националната безбедност, бидејќи кога овие прашања се предизвикани од Русија или Кина, тие можат да имаат влијание врз националната безбедност, вели Рубин. Тој ја потенцираше техничката помош која САД ѝ ја дава на Македонија како да го заштити информативниот простор.
„Во Северна Македонија и Бугарија штотуку почнавме да градиме капацитет. Ова не е како развојните програми кои изнесуваат стотици милијарди долари. Ова е прашање за техничка помош. Исто како што им помогнавме на новите демократии во 90-тите. Со учењето како да се развиваат изборните способности, треба да работиме за да им помогнеме на земјите ширум светот, да ги научиме како да го испитаат нивниот информативен простор, да го анализираат и да се идентификува кога Русија или Кина се вмешани во него“, додаде Рубин.
Кина особено во Латинска Америка, Азија и Африка троши огромни суми пари за да се обиде да доминира во информативниот простор. За разлика од нив, Европа одигра голема улога во руската инвазија на Украина. Европа навремено го согледа ефектот за степенот до кој Кина ги повторува аргументите на Русија и руската страна со војната во Украина. Според Рубин, европските влади и европската јавност беа извонредно обединети. Но, според него, доминацијата е особено загрижувачка на другиот континент.
„Видете, ова е особено погубен проблем бидејќи Кина троши милијарди долари на изнесување на својата гледна точка. Има тенденција да ја преувеличува и повторува и поврзува секоја лоша вест што доаѓа од САД, без разлика дали е поврзана со временските услови, несреќи, криминал или општествени тешкотии. Тие тоа го користат за да доминираат особено во Африка и Азија и помалите земји, и тоа го прават на многу погубен начин. Тие не само што го поткопуваат известувањето, туку прават и нешто што предизвикува доминација“, рече тој.
Во извештајот стои дека Кина користи пропаганда и цензура со промовирање на дигитален авторитаризам, искористување на меѓународните организации и билатерални партнерства, здружување на поединци кои зборуваат против или во спротивност со она што Кинезите го сакаат и се со цел, спроведување на контрола врз медиумите на кинески јазик.
Ова е прва сеопфатна анализа на американскиот Стејт департмент за тоа како Пекинг користи присилни методи со кои се обидува да го наруши глобалниот информативен простор, а тоа го прават за да ги унапредат своите геополитички цели.