Најновите преговори за глобален договор за борба против загадувањето со пластика започнаа во понеделникот во Најроби, со тензии кои се очекуваат додека нациите се расправаат околу тоа што треба да биде вклучено во пактот.
Околу 175 земји минатата година се согласија до 2024 година да склучат договор на ОН за борба против пластичните океани, кои лебдат во атмосферата и се инфилтрираат во телата на животните и луѓето.
Иако постои широк консензус дека е потребен договор, постојат многу различни мислења за тоа што треба да има во него.
Преговарачите се состанаа двапати, но разговорите од 13 до 19 ноември се првите кои го разгледаа нацрт-текстот на договорот објавен во септември и политичките опции што ги содржи.
Околу 60 таканаречени земји со „висока амбиција“ повикаа на обврзувачки правила за намалување на употребата и производството на пластика, која е направена од фосилни горива, мерка поддржана од многу еколошки групи.
Тоа не е позиција што ја делат многу економии кои произведуваат пластика, вклучително и Соединетите држави, кои долго време претпочитаат да се фокусираат на рециклирање, иновации и подобро управување со отпадот.
Нацртот што ги презентира различните начини за напредување ќе ја формира основата за дискусиите со високи влогови во седиштето на Програмата за животна средина на ОН во Најроби.
Со повеќе од 2.000 регистрирани делегати, а застапниците од групите за животна средина и пластика, исто така, во просторијата, се очекува преговорите да станат вжештени бидејќи деталите се зачукуваат.
Стотици борци за климата, мавтајќи со плакати на кои пишуваше „Пластична криза = климатска криза“, во саботата маршираа во Најроби повикувајќи разговорите да се фокусираат на намалување на количината на произведена пластика.
Состанокот за дебата за иднината на пластиката доаѓа непосредно пред клучните разговори за климата во Обединетите Арапски Емирати богати со нафта кон крајот на овој месец, каде што на агендата треба да доминираат дискусиите за фосилните горива и нивните емисии за загревање на планетите.
Како и во преговорите на ОН за климата и биодиверзитетот, финансирањето е клучна точка на тензија во разговорите за пластика.
Богатите економии историски загадија повеќе – и со години извезуваа ѓубре за рециклирање во посиромашните нации, каде што често се навива во животната средина.
Некои земји во развој се загрижени за правилата кои би можеле да им нанесат преголем товар на нивните економии.
Групите за заштита на животната средина велат дека силата на договорот зависи од тоа дали владите ќе се обврзат да го ограничат и постепено укинат производството на пластика.
Производството на пластика се удвои за 20 години и во 2019 година беа направени вкупно 460 милиони тони материјал, според ОЕЦД.
И покрај зголемената свест за проблемот околу пластиката, според сегашните трендови, производството би можело повторно да се тројно до 2060 година без акција.
Околу две третини од пластичниот отпад се фрлаат откако ќе се користат само еднаш или неколку пати, а помалку од 10 проценти се рециклира, а милиони тони се фрлаат во околината или неправилно согоруваат.
Состанокот во Најроби е трета од петте сесии во брзиот процес кој има за цел да ги заврши преговорите следната година за да може договорот да биде усвоен до средината на 2025 година.
Активистите велат дека делегатите во Најроби мора да направат значителен напредок за да останат на курсот и предупредија на одземаат многу време дебати за процедурални прашања што предизвикаа триење на последните разговори во Париз во јуни.
Извор: Агенција Франс прес