Четириесет и четири отсто од Бугарите веруваат дека НАТО Алијансата е одговорна за војната во Украина, што е највисок процент меѓу 16-те европски земји и Обединетото Кралство, анкетирани во април од „ЈуГов“, меѓународна група за истражување и аналитика на податоци.
Само 23 отсто од Бугарите веруваат дека Русија е одговорна за војната против Украина, наспроти 85 проценти од Финците и 80 отсто од Швеѓаните, според истражувањето.
Во исто време, 65 проценти од Бугарите одобруваат испраќање хуманитарна помош во Украина, 49 отсто поддржуваат влез на Украинците, 17 отсто се за испраќање оружје и 12 проценти се за испраќање војници во Украина, како дел од операцијата на НАТО, доколку ја има.
Според студијата на Глобсек, истражувачка организација со канцеларија во Братислава, Словачка, во 2022 година, бугарското јавно мислење забележа најголема промена меѓу деветте земји на ЕУ што ги истражуваа.
Ако во 2021 година 45 отсто од Бугарите ја сметале Русија за стратешки партнер, во март 2022 година , во тоа верувале само 30 отсто. Уделот на испитаниците кои имаа позитивен став кон Путин падна од 70 на 29 проценти.
„Овој тренд во најдобар случај е против бугарските проруски партии, не дозволувајќи им да ја водат владата во скоро време“, заклучува Максим Саморуков во написот „Дали Бугарија се враќа во руската орбита?
Гласот на Америка зборуваше со Огњан Минчев, директор на Институтот за регионални и меѓународни студии во Софија, за расположението во бугарското општество, како тоа се промени поради руската инвазија и влијанието на руската пропаганда, и особено зошто Украина зазема посебно место во бугарската историја.
Татјана Ворожко: Бугарското општество често се смета за проруско. Дали има значителни промени во ставовите кон Русија, Путин и Украина од почетокот на целосната руска инвазија на Украина?
Огњан Минчев: Општото расположение во бугарското општество не би го сметал за проруско. Бугарија отсекогаш била општество на граница. Бугарија е земја со две лица: едно лице – проевропско, прозападно, пролиберално, прорационално, и другото лице е попроисточно, проконзервативно, вклучително и проруско. Овие две лица се резултат на бугарската историја, особеностите на бугарската модернизација и предизвиците со кои се соочува Бугарија во градењето и развојот на државата по ослободувањето од османлиската власт кон крајот на 19 век. Мнозинството од бугарското општество е прозападно
По распадот на комунизмот, мнозинството од бугарското општество, околу две третини, е прозападно. Можеби не многу активно, но овие луѓе добро го знаат и го поддржуваат здравиот разум дека Бугарија треба да припаѓа на Европа, да се развива заедно со Европската Унија и другите европски земји, да биде дел од кругот на народи кои припаѓаат на Европа и на атлантскиот простор. Има уште една третина, веројатно 25 до 30 проценти од луѓето, кои имаат носталгични чувства. Некои од нив се носталгични по изгубениот комунизам, кога биле млади имале повеќе придобивки во животот. Некои од нив се луѓе кои не можеа да се прилагодат на новата средина по падот на комунизмот. Кога гобите треба да најде објаснување зошто. И има две опции: или сами сте виновни или некој друг. Во овој случај виновни се Европа и Западот. А има и поддржувачи на бугарско-руското пријателство. Овој вид на проруски ставови постојат на позадината на бугарско-руската митологија, која се развива долго време во бугарската историја. Лавовскиот дел од проруските чувства во Бугарија го создава масовната, структурирана и многу активна руска хибридна пропаганда, која се шири во земјата најмалку десет години. Стотици медиуми, интернет публикации, радио станици, телевизиски програми се всушност исполнети со луѓе кои доброволно или не доброволно работат на промоција на Русија, руската моќ, руската големина и веројатните придобивки што Бугарија ќе ги има доколку се откаже од европската, прозападна припадност и враќањето на „вечното пријателство со Русија“, како што се зборуваше во советско време.
Татјана Ворожко: Како информациите за злосторствата на Русите во Украина влијаеја врз ставот на бугарското општество?
Огњан Минчев: Оваа војна имаше поинакво влијание врз бугарското општество. Војната во Украина стана еден вид поттик за некои Бугари да признаат дека Русија и Украина не се иста работа, бидејќи Советскиот Сојуз беше кохерентен ентитет. Дополнително, со децении сме изложени на интензивна руска пропаганда, која вели дека Украинците се руско-пријателски луѓе, но има такви нацисти и прозападни, проамерикански предавници кои всушност направија антируски пуч во 2014 година и владеат со Украина против волјата на украинскиот народ. Сега кога украинскиот народ со обединет фронт се спротивстави на руската агресија, оваа приказна повеќе не може да се продава. Бугарите почнаа да сфаќаат дека Украина е посебна нација подложна на агресија, а Украина ја брани својата слобода од руската агресија. Иако не сите Бугари ја сфаќаат оваа едноставна вистина, од 20 до 30 проценти од Бугарите некако не можат да ја сфатат оваа едноставна вистина и продолжуваат да ѝ служат на пропагандната митологија за заземањето на Украина од страна на предавниците, западниот пуч, дека руската армија се бори во Украина за да се врати статус кво - братството меѓу словенските народи, особено меѓу Русија и Украина. Но, во бугарското општество и во бугарската свест се зголемува поделбата. Луѓето разбираат дека некои од оние вообичаени митови за Украина за кои знаевме дека се всушност митови, не се реалност. На овој став влијаеше и присуството на украински бегалци во Бугарија. Иако сега во земјата останаа нешто помалку од 100 илјади, од почетокот на руската агресија до половина милион луѓе од Украина поминаа низ Бугарија. Суштински е фактот дека овие луѓе комуницирале со обичните Бугари, ги кажувале своите мислења.
Татјана Ворожко: Каков е односот на бугарското општество кон привремено раселените лица од Украина?
Огњан Минчев: Би рекол дека целокупниот однос кон бегалците е позитивен. Има многу Бугари кои се обидуваат да им помогнат на бегалците, делумно затоа што бугарската влада не им помага доволно ефективно. Првично, на украинските бегалци можеше да им се обезбедат хотели долж брегот на Црното Море, бидејќи беше рана пролет, а не сезона на одмор, а сопствениците беа среќни што имаа бегалци во нивните хотели, дури и ако плаќањата на владата за ова беа прилично мали. Меѓутоа, со почетокот на сезоната на годишни одмори, овие бегалци мораа да бидат преместени на други места, што, се разбира, беше незгодно и за бегалците особено и за властите. Но, мислам дека повеќето Бугари всушност реагираа со разбирање и ги поддржаа бегалците од Украина во Бугарија. Барем поради оваа причина што повеќето од овие бегалци се жени со деца. Не можете да бидете нормален човек и да бидете непријателски настроени кон жените и децата.