Pretpazlivo, no so doza na optimizam se tolkuvawata na va{ingtonskite politi~ki analiti~ari za izborite vo Makedonija. Predizvici i te{kotii nesomneno pretstojat, velat tie, no i mo`nosta za novi idei za toa kako da se prodol`i zaedno.
Site strani vo predizbornata kampawa vo Makedonija tvrdea deka se za mir i prosperitet, no politi~kite analiti~ari koi gi sledat sostojbite na Balkanot, smetaat deka zadr`uvaweto na prisustvoto na me|unarodnata zaednica e neophodno. Kako {to se izrazi eden na{ sogovornik, bez ogled dali rezultatot za site e posakuvan ili ne, ima edna negova nesporna dimenzija: Sve`inata koja doa|a so novi lu|e, novi partii, i mo`ebi novi idei kako da se prodol`i zaedno, e osnova za nade`ta deka }e se nadmine nedoverbata za motivite.
Gospodinot Pol MekKarti, vi{ sovetnik vo organizacijata Nacionalna donacija za demokratija za Jugoisto~na Evropa, veli deka po zavr{uvaweto na izborite, zapo~nuva vistinskata te{ka rabota.
"Na SDSM }e i bide te{ko da sostavi vlada, za{to }e mora da sorabotuva so porane{en buntovnik. Problemot e {to Albancite na Ali Ahmeti mu go dadoa mandatot, i za podolgoro~na stabilnost, negovata partija treba da bide pretstavena vo novata vllada na nekakov na~in. ]e bide te{ko da se sostavi takva vlada zaradi se u{te sve`oto se}avawe kaj dvete strani. No, sepak e prednost i e neophodnost. Toa e ne{to {to mora da se slu~i. I ona {to gledam deka doa|a, toa e golem me|unaroden pritisok da se sostavi taa vlada. Ima mnogu planovi na masa za toa kako seto ova treba da se izvede, no mislam deka na krajot toa ednostavno mora da uspee. Da se nadevame deka razumot }e pobedi", veli toj.
Gospodinot MekKarti ka`a deka sega e daleku pogolem optimist vo sporedba so minatata godina, iako, kako {to veli samiot, optimizmot e relativen na Balkanot. Zadovolen e od na~inot na koj se izvedeni izborite, na~inot na koj gospodinot Qub~o Georgievski go priznal porazot, {to toa do{lo brzo i imalo pomiruva~ki ton, spored nego toa e dobar znak.
Gospodinot MekKarti e zagri`en za nekoi aktivnosti vo koi e involviran ministerot za vnatre{ni raboti, Qube Bo{kovski i toa go koristi kako ilustracija za potrebata na prisustvo na me|unarodnata zaednica vo dogledna idnina da raboti so razli~ni politi~ki sili, do postignuvawe politi~ki konsenzus. Silen indikator za nasokata vo koja gleda Makedonija za gospodinot MekKarti ne e samo predizbornata retorika, koja glase{e: "Ajde da odime vo Evropa", tuku i istra`uvawata na javno mislewe koi ekonomskite problemi i vrabotuvaweto gi stavaat na vrvot na prioritetite.
"Ako ni{to drugo, mislam deka makedonskite gra|ani glasaa da nema ve}e vojna, da se trgne napred, da se prezeme ~ekor za pridvi`uvawe na ekonomijata, da se stavi korupcijata pod kontrola. Sega e rabota na novata vlada, koga }e bide sostavena, da se pozabavi so site ovie pra{awa. Politi~arite }e mora da odgovorat na toa, namesto da se zanimavaat so nacionalizam, iredentizam ili ne{to drugo. ]e bide te{ko, }e ima mnogu pre~ki na patot, no jas sum optimist, istakna gospodinot MekKarti.
Za istra`uva~ot od amerikanskiot Institut za mir, gospo|ata Brenda Pirson, koja vo momentov raboti na kniga za konfliktot vo Makedonija, pobedata na SDSM bila o~ekuvana. Iznenaduvawe bilo golemata margina so koja nejzinata koalicija gi dobila izborite.
"Nabquduva~ite na izborite vo Makedonija se naviknati na pogolem uspeh na malite partii. No site onie koi sakaa smena na vladata ne sakaa da rizikuvaat glasot da im propadne ako go dadat na mala partija. Na toa delumno se dol`i golemiot uspeh na SDSM. Drug aspekt na ovie izbori e {to tie mnogu li~at na onie od 1998-ta, koga lu|eto pove}e glasaa protiv vladata otkolku {to glasaa za odredena partija. Toa be{e vo golema merka protestno glasawe, veli taa.
[to se odnesuva na koaliciraweto so DUI, gospo|a Pirson smeta deka }e se slu~i ona {to Makedonija go ima od osamostojuvaweto. Toa }e bide koaliciona vlada vo koja sega na DUI }e i bidat dadeni odredeni ministerski mesta zaedno so zameni~ki ministerski mesta. Najgolemoto pra{awe e koj }e ja ima kontrolata vrz pretprijatijata vo javniot sektor, za{to od toa zavisi vo koja nasoka }e odi dr`avata vo smisla na ekonomskiot razvoj.
Gospo|a Pirson smeta deka vo ocenuvaweto na situacijata treba da se ima predvid {to e neizbe`no. Ako e neizbe`no da se napravi koalicija so DUI, na toa treba da se gleda pozitivno. Vistina e deka golemo mnozinstvo na Makedonci ne se podgotveni da go prifatat Ali Ahmeti vo vladata, veli taa, no procesot na pomiruvawe sekoga{ e prosleden so kompromisi.