Линкови за пристапност

Amerikanski i danski istra`uva~i velat deka doeweto mo`e da go zgolemi stepenot na intelegencija kaj decata vo podocne`nata vozrast - 2002-05-09


Dolgotrajnata analiza so koja se opfateni 32.000 ma`i i `eni vo Danska ja poka`uva povrzanosta me|u doeweto i intelegencijata.

"Toa e silna vrska. Taa se odnesuva na site grupi so koi rabotevme".

Vakov e zaklu~okot na psihologot Xun Rajni{ od Institutot pri Univerzitetot vo Indijana, koja sorabotuvala so danskite nau~nici pri izrabotkata na studijata.

"Toa zna~i deka kolku podoglo trae doeweto do predvidenata granica, tolku e pogolem efektot vrz intelegencijata", veli toj.

Rezultatite objaveni vo spisanieto na Amerikanskoto medicinsko zdru`enie poka`uvaat deka onie deca {to bile doeni do vozrast od devet meseci imaat najdobri rezultati na testovite za intelegencija kako tinejxeri i mladinci.

Nivnite rezultati bile za 6 edinici povisoki od onie {to gi postignale decata koi konzumirale maj~ino mleko eden mesec pomalku. Rezultatite se podobruvale, so zgolemuvaweto na periodot na doewe, no po izminuvawe na devet meseci, tie ne se menuvaat.

Vo me|unarodnoto sedi{te na grupata pobornici na doeweto, Ligata La Le{ vo Ilinois, sovetnikot za Karol Hutari veli deka studijata u{te edna{ ja poka`uva dolgoro~nata prednost na doeweto.

"Golem broj napisi gi poka`uvaat prednostite na doeweto dodeka deteto e malo, no ovaa studija ja poka`uva korista vo adolescencijata", veli gospo|ata Hutari.

[to e ona koe go predizvikuva vlijanieto na doeweto vrz intelegencijata? Xun Rajni{ i nejzinite danski kolegi uka`uvaat deka verojatno se raboti za edna od trite mo`nosti-hranlivite sostojki {to se nao|aat vo maj~inoto mleko, a gi nema vo kravjoto, fizi~kiot i psihi~kiot kontakt me|u majkata i deteto pri doeweto ili nekoj neidentifikuvan faktor.

Gospo|a Rajni{ ja preferira prvata mo`nost-ne{to {to se nao|a vo mlekoto. Taa svoite stavovi gi temeli na prethodnata studija kade {to se pravi sporedba na mentalniot razvoj na bebiwata bile hraneti so ve{ta~ka hrana ili so maj~ino mleko no preku {i{e.

"Potoa na 18-mese~na vozrast bil napraven pregled na stepenot na razvoj pri {to se poka`alo deka decata {to bile hraneto so maj~ino mleko poka`ale podobri rezultati vo sporedba so onie {to bile hraneti so standardna ve{ta~ka hrana", istakna gospo|ata Rajni{.

Pedijatarot od Univerzitetot vo Kalifornija, Kerolin ^entri se soglasuva deka maj~inoto mleko ima razli~ni efekti.

"Ima sostojki vo maj~inoto mleko, kako {to se faktorite za rastewe i drugo, koi vlijaat vrz razvojot na mozokot. Zatoa, sosema e vozmo`no deka se raboti za maj~inoto mleko, i postoi zgolemen broj na studii koi go potkrepuvaat faktot oti maj~inoto mleko mnogu verojatno vlijae vrz razvojot na mozokot", smeta gospo|ata ^entri.

Novata studija na doktor ^entri so koja se opfateni 2.300 novoroden~iwa poka`uva u{te edna prednost na doeweto. Na Konferencijata na pedijatrite vo Baltimor {to se odr`a neodamna, taa soop{ti deka bebiwata koi konzumiraat samo maj~ino mleko vo tekot na {est meseci, pomalku zaboluvaat od respiratorni bolesti, otkolku onie {to bile doeni ~etiri meseci.

Tuka se naveduduvaat bolestite pnevmonija, astma i ~esti nastinki i u{ni infekcii.

Nejzinoto istra`uvawe se razlikuva od ona {to se odnesuva na intelegencijata na danskite bebiwa koi bile hraneti isklu~ivo so maj~ino mleko. Sepak, veli taa, dvete studii vodat do ist zaklu~ok.

"Prednostite na doeweto zavisat vo vremetraeweto. So eden zbor, kolku e podoglo, tolku e podobro", veli taa.

Istar`uvaweto na doktor ^entri za prednostite na doeweto vo odnos na di{eweto dobi poddr{ka od Svetskata zdravstvena organizacija i na Amerikanskata akademija na pedijatri koi prepora~uvaat {est meseci bebiwata da se hranat so maj~ino mleko.

Za vremetraeweto na doeweto se vode{e golema rasprava. Porano, Svetskata zdravstvena organizacija prepora~uva{e delumno doewe po ~etiri meseci, bidej}i majkite od siroma{ni semejstva poradi slabata ishrana imaat nedostatok na `elezo, {to }e se odrazi i na decata.

Iako Svetskata zdravstvena organizacija go promeni svojot stav, taa predlaga natamo{no nau~no istra`uvawe po ova pra{awe. Taa u{te prepora~uva celosna ishrana na decata preku doawe do dve godini, dodeka amerikanskite pedijatri sugeriraat edna godina.

XS
SM
MD
LG