САД денес го отвораат својот втор Самит за демократија, барајќи обединет фронт против авторитаризмот, додека Русија ја напаѓа Украина и Кина започнува дипломатска офанзива.
Претседателот Џо Бајден ја презеде функцијата ветувајќи дека ќе се бори за демократија, и додека првиот самит беше фокусиран најмногу на САД, овојпат кодомаќини ќе бидат претседателите на Замбија, Костарика и Јужна Кореја, и премиерот на Холандија.
Вкупно, поканети се 121 лидер на тридневниот, главно виртуелен самит - осум повеќе отколку во 2021 година.
Сесиите ќе доведат претставници на граѓанското општество за дискусии за низа предизвици за демократијата, вклучително и технологијата за надзор, која САД ја гледаат како растечка закана додека Кина прави брз технолошки напредок.
„Во отсуство на конгресна акција во тој простор, важно е администрацијата да се ангажира билатерално со другите земји, а исто така и со компаниите за доброволни активности што може да се преземат во меѓувреме“, рече Марти Флакс, директор на иницијативата за човекови права во Центарот за стратешки и меѓународни студии.
Самитот ќе биде отворен со виртуелен разговор за мирот во Украина претставувајќи го пртседателот Володимир Зеленски.
Додека Бајден го одржа своето предизборно ветување за демократскиот самит, тој разочара некои активисти за човекови права - тој минатата година ја посети Саудиска Арабија, признавајќи ја улогата на кралството на нафтените пазари, и Египет, домаќин на самитот за климата и партнер на САД во регионалната безбедност, и сè повеќе соработува со турскиот претседател Реџеп Таип Ердоган за Украина.
Ниту една од тие три земји не е поканета на самитот, што е критика за Ердоган, кој се соочува со реизбор на 14 мај по две децении на власт.
Од земјите на Европската Унија, Бајден не ја покани Унгарија, каде премиерот Виктор Орбан го освои четвртиот мандат минатата година, но беше обвинет за отстапување од либералните вредности со притисок врз печатот, осудувајќи ги неевропските бегалци и зборувајќи позитивно за Москва.
Меѓу американските партнери кои се избегнуваат на самитот се Сингапур, чии избори генерално се сметаат за слободни, но кои го ограничуваат слободното собирање и ги регулираат медиумите, и Бангладеш, каде стотици се уапсени според Законот за дигитална безбедност.
Стејт департментот на САД одби да разговара за критериумите за вклучување на самитот.
„Сепак, повторуваме дека имаме цел да бидеме инклузивни и со претставници на регионална и социоекономски разновидна листа на земји“, рече портпаролот на Стејт департментот.
Растечкиот американски партнер Индија, е на списокот за присуство неколку дена откако опозицискиот лидер Рахул Ганди беше исклучен од парламентот, што е последен чекор на премиерот Нарендра Моди кој ги вознемири групите за човекови права.
Поканети се повеќе африкански нации. Од земјите што добија покани, а кои не беа во 2021 година, пет се во Африка, вклучително и Танзанија, каде што претседателот вети дека ќе ја врати конкурентната политика и Брегот на Слоновата Коска, каде што тензиите се намалија од 2021 година.
Извор: Агенција Франс-прес