Различните форми на аутизам се сè поприсутни помеѓу децата, како во земјата, така и во светски рамки, предупредуваат експертите. Но во Северна Македонија нема национален регистар колку е бројката не само на овие деца, туку и на оние со други форми на атипичен развој.

Првата епидемиолошка студија за деца до аутизам почнала во 2000 година. Заклучено било дека бројот се движи околу 0,25 на 10000 живородени деца. Но има растечка стапка од 10 до 17 отсто годишно вели статистиката.

За сега пак науката нема конкретен одговор, кои се причините, кои доведуваат до такви состојби, иако велат професори станува збор за мултифакторски проблем.

„Науката сè уште го нема прецизниот одговор. Постојат повеќе ризик фактори. Изложеноста на мобилните телефони може да биде и се наведува како една причина. Земете го и ова во предвид дека новите генерации се генерации кои растат во дигитален свет, но не се сите аутистични“, вели Ана Фрицханд, професорка по психолошки науки.

Таа потсетува и на насоките кои ги дава Американската педијатриска и психолошка асоцијација, како едни од најреферентните во светот.

„Тие велат во првите две години никако да не се изложуваат децата на електронски уреди. Меѓутоа ние во пракса знаеме дека тоа баш не е така, а после втората година, ограничена употреба од страна на родителите со поставување на граници“, додава Фрицханд.

Додава дека е повеќе од потребно да се делува уште од најмала возраст во изворите на причините за ваквите појави.

„И самото тоа нè става во ситуација да наоѓаме начини како и тие деца да се инклудираат, и како нивниот развој на индивидуално ниво да тече непречено. Тоа е нешто што допрва ќе се отвори, како ќе се зголемува бројот на тие деца, и како тие ќе растат возрасно, и ќе влегуваат од основно во средно образование. Допрва ни престои како предизвик за решавање“.

Но, експертите се против тотално инклузивно образование и вклучување во редовен образовен процес на сите деца без разлика на нивните можности и тешкотии.

„За нас стручњаците е тотално неприфатливо, бидејќи не може секој да посетува редовно основно и средно образование. Може да одат лесните случаи, тие кои можат да се вклопат полесно и каде и на нив ќе им треба голема помош, но не можат тие со умерени и тешки попречености, со тешки аутистични проблеми“, вели Горан Ајдински, дефектолог од Институтот за специјална едукација и рехабилитација.